4 belangrijke functies van bloed

Zonder bloed kunnen we niet leven. Deze rode vloeistof die zich in onze bloedvaten bevindt, vervult namelijk een aantal hele belangrijke functies in ons lichaam. In dit artikel lees je wat bloed juist is en waarvoor je het precies nodig hebt.

Wat is de samenstelling van bloed?

Bloed bestaat grofweg uit vier bestanddelen: rode bloedcellen, witte bloedcellen, bloedplaatjes en plasma.

Rode bloedcellen

Zo’n 40% van het bloed bestaat uit rode bloedcellen. Dat zijn ongeveer 25.000 miljard cellen in een menselijk lichaam. Rode bloedcellen zien eruit als ronde schijfjes en zoals de naam al aangeeft zijn dit de cellen die ons bloed de rode kleur geven.

Witte bloedcellen

Witte bloedcellen zijn in veel minder grotere getallen aanwezig: ongeveer 35 miljard in het menselijk lichaam. Dit zijn als het ware de ‘soldaatjes’ van ons lichaam. Ze beschermen ons tegen ziekteverwekkers.

Bloedplaatjes

Bloedplaatjes zijn ook ruim vertegenwoordigd in het bloed. Normaal heeft een mens tussen de 800 en 2500 miljard bloedplaatjes in het lichaam.

Plasma

Ongeveer de helft (45%) van ons bloed bestaat uit rode en witte bloedcellen en bloedplaatjes. De andere helft (55%) bestaat uit plasma, dat weer voor 90% uit water bestaat. De bloedcellen en bloedplaatjes bevinden zich in het plasma, waarvan de belangrijkste functie het transport is van bloedcellen, voedingsstoffen en andere stoffen, zoals eiwitten, vitaminen en hormonen.

4 functies van bloed

Zoals je kan zien vervult bloed een aantal belangrijke functies die nodig zijn om te kunnen leven. Elke van bovenstaande bestanddelen heeft een eigen functie, en ze werken natuurlijk ook allemaal samen om jou gezond te houden.

1. Transport van zuurstof

De belangrijkste functie van bloed is het transporteren van zuurstof van de longen naar de rest van het lichaam. In de longen binden de rode bloedcellen de ingeademde zuurstof aan zich en geven dit elders in het lichaam weer af. De cellen in ons lichaam zetten zuurstof om in koolstofdioxide, wat door de rode bloedcellen terug naar de longen gebracht wordt, waar we het uitademen. Doordat ons hart het bloed continue door het lichaam rondpompt is er doorlopend aan- en afvoer van zuurstof en koolstofdioxide.

2. Transport voedingsstoffen

Naast zuurstof en koolstofdioxide zorgt het bloed er ook voor dat de weefsels voorzien worden van voedingsstoffen. Deze worden in het bloedplasma vervoerd naar de plekken in het lichaam waar voedingsstoffen nodig zijn. Daarnaast worden afvalstoffen door het bloedplasma meegenomen, zodat ze via de darmen of blaas ons lichaam kunnen verlaten.

3. Afweer ziekteverwekkers

Ook in onze afweer tegen ziekteverwekkers speelt het bloed, en met name de witte bloedcellen, een grote rol. Zodra een ziekteverwekker het lichaam binnendringt, zorgen de witte bloedcellen ervoor dat deze onschadelijk gemaakt wordt. Op het moment dat dit niet (snel genoeg) lukt worden we ziek.

4. Bloedstolling

De bloedplaatjes die zich in ons bloed bevinden, zorgen ervoor dat het bloed snel stolt als we een wondje hebben, zodat het bloeden stopt. Niet alleen bij een wondje in de huid, maar ook als een vaatwand beschadigd raakt komen de bloedplaatjes in actie. De bloedplaatjes vormen een korstje op de wond, waardoor het weefsel zich kan herstellen en voorkomen wordt dat we te veel bloed verliezen.

Hoeveel liter bloed heeft een mens?

Het lichaam van een volwassen persoon bestaat voor ongeveer 7% uit bloed. Een persoon van ongeveer 70 kilogram heeft een bloedvolume van 5 tot 6 liter. Ter vergelijking: een pasgeboren baby heeft slechts 300 tot 400 milliliter bloed en een zwangere vrouw 6,5 tot 7,5 liter.

Mogelijke problemen met bloed

Omdat bloed in ons lichaam zo’n belangrijke functies vervult, zijn de gevolgen vaak ernstig als er problemen zijn met het bloed.

Bloedverlies

Is er sprake van veel bloedverlies, dan zijn er onvoldoende rode bloedcellen aanwezig die het zuurstof kunnen transporteren. De cellen en weefsels in het lichaam krijgen onvoldoende zuurstof, waardoor ze niet goed meer functioneren. Bij ernstig bloedverlies kan dit leiden tot orgaanfalen. Er wordt dan vaak een bloedtransfusie gegeven om het bloedvolume weer op peil te brengen.

Tekort aan bloedcellen of bloedplaatjes

Naast een algemeen bloedverlies kan er ook sprake zijn van een tekort aan rode – of witte bloedcellen of bloedplaatjes. Bij een tekort aan witte bloedcellen kan het lichaam zich onvoldoende verweren tegen ziekteverwekkers. Mensen met te weinig witte bloedcellen zijn dan ook regelmatig ziek. Een tekort aan bloedplaatjes zorgt ervoor dat wondjes lang blijven bloeden. Dit is vooral een probleem als er een grote wond is, waaruit veel bloed verloren wordt.

Bloedvergiftiging

Naast een tekort aan bloedcellen kan er een bloedvergiftiging ontstaan. Een ernstige ziekte waaraan je kunt overlijden als deze niet snel behandeld wordt. Bloedvergiftiging ontstaat door een infectie waarop het lichaam zo heftig reageert dat er een ontstekingsreactie in het bloed ontstaat. Binnen 8 tot 24 uur wordt iemand met een bloedvergiftiging doodziek. Het gaat gepaard met koorts, diarree, buikpijn en sufheid.