Tramadol

Wat is tramadol?

De werkzame stof tramadol heeft een matig tot sterk pijnstillend effect. Het middel behoort tot de opioïde pijnstillers, ook wel morfineachtige pijnstillers genoemd. Dat zijn medicijnen die het centrale zenuwstelsel beïnvloeden, waardoor pijnprikkels minder goed worden doorgegeven. Hierdoor vermindert de pijn. Pijnstillers op basis van tramadol zijn verkrijgbaar in verschillende sterktes. De meest gangbare sterktes zijn 50 mg, 100 mg, 150 mg en 200 mg. Daarnaast zijn er ook pijnstillers met 300 mg tramadol in de handel. Pijnstillers op basis van tramadol zijn uitsluitend op recept verkrijgbaar.

Waar wordt tramadol voor gebruikt?

Opioïde pijnstillers met tramadol worden gebruikt bij chronische of acute pijn en bij zenuwpijn. Soms schrijven artsen het middel ook voor bij voortijdige ejaculatie.

Acute/chronische pijn

Bij plotselinge of langdurige pijn die vrij hevig is, bijvoorbeeld als gevolg van een ongeluk, operatie of ernstige ziekte, helpen reguliere pijnstillers als paracetamol of ontstekingsremmende pijnstillers soms niet genoeg. Een arts kan dan een middel met tramadol voorschrijven. Deze opioïde pijnstiller werkt veel krachtiger omdat het de pijnprikkel onderbreekt. Hierdoor komen pijnsignalen niet of minder sterk aan in het pijncentrum van het brein.

Zenuwpijn

Bij zenuwpijn heeft u last van felle pijnscheuten die gepaard gaan met stekend of brandende pijn. De pijn komt en gaat maar kan ook constant aanwezig zijn. Vaak is slechts een deel van het lichaam aangedaan. Bekende vormen van zenuwpijn zijn bijvoorbeeld aangezichtspijn en gordelroos. Tramadol verlicht zenuwpijn door de pijnprikkel vanuit de gevoelszenuwen te onderbreken.

Voortijdige ejaculatie

Artsen schrijven pijnstillers met tramadol soms voor bij voortijdige ejaculatie, oftewel een te snelle zaadlozing. Het middel verlengt de tijd tot de zaadlozing zodat een man minder snel klaarkomt.

Hoe gebruik ik het middel?

In welke vormen is de werkzame stof verkrijgbaar? De pijnstillende stof tramadol is verkrijgbaar in (al dan niet oplosbare) tabletten en capsules met of zonder vertraagde afgifte, bruistabletten, zetpillen en druppels. Daarnaast is het middel ook verkrijgbaar als once daily-tablet/capsule en als injectievloeistof.

Hoeveel mag ik ervan innemen? Een arts bepaalt altijd de dosering. De algemene richtlijnen voor de dosering van tramadol zijn als volgt:

• Volwassenen en kinderen vanaf 12 jaar: één tot viermaal daags 50 mg. Neem het medicijn met tussenpozen van minimaal 4 uur in. Bij onvoldoende effect kan een arts de dosering verhogen. Neem in totaal niet meer dan 400 mg tramadol per etmaal in.
• Kinderen jonger dan 12 jaar: één tot viermaal daags 1 tot 2 mg tramadol per kilogram lichaamsgewicht, met een maximum van 100 mg per keer.
• Ouderen vanaf 75 jaar: één tot viermaal daags 10 tot 25 mg. Neem niet meer dan 100 mg per etmaal in.

Gebruikt u tramadol bij een voortijdige ejaculatie, dan zal een arts een aangepaste dosering voorschrijven. U gebruikt de pijnstiller dan uitsluitend voor aanvang van de geslachtsgemeenschap.

Hoe vaak mag ik het gebruiken? Neem pijnstillers op basis van tramadol met tussenpozen van minimaal 4 tot 6 uur in. Houd altijd de laagst mogelijke effectieve dosering aan. Ouderen vanaf 75 jaar worden geadviseerd om het middel met langere tussenpozen in te nemen. Tramadol is niet geschikt voor baby’s tot 1 jaar.

Hoelang mag ik het blijven innemen? Gebruik opioïde pijnstillers altijd zo kort mogelijk om gewenning te voorkomen.

Wat moet ik doen als ik een dosis ben vergeten? Gebruikt u deze pijnstiller 4 keer per dag en duurt het meer dan 1 uur voor het tijd is voor de volgende dosis? Neem de vergeten dosis alsnog in.

• Gebruikt u de pijnstiller 3 keer per dag en duurt het meer dan 2 uur voor het tijd is voor de volgende dosis? Neem de vergeten dosis alsnog in.
• Gebruikt u de pijnstiller 2 keer per dag en duurt het meer dan 4 uur voor het tijd is voor de volgende dosis? Neem de vergeten dosis alsnog in.
• Gebruikt u de pijnstiller 1 keer per dag en duurt het meer dan 8 uur voor het tijd is voor de volgende dosis? Neem de vergeten dosis alsnog in.

Is er teveel tijd verstreken, sla de vergeten dosis dan over.

Wat zijn mogelijke bijwerkingen?

Medicijnen geven soms bijwerkingen. Dat geldt ook voor pijnstillers met tramadol. De bijwerkingen die bekend zijn van dit middel zijn onder andere:

Zeer vaak

• duizeligheid
• misselijkheid

Vaak

• slaperigheid, sufheid
• zweten
• hoofdpijn
• braken
• droge mond
• obstipatie

Soms

• maagdarmklachten
• hartkloppingen
• huiduitslag met jeuk en/of galbulten

Zelden

• overgevoeligheidsreacties
• psychische klachten
• toename van moeite met plassen bij een vergrote prostaat

In de bijsluiter leest u meer over dit onderwerp. Overleg met een arts of apotheker als u last krijgt van bijwerkingen.

Heeft tramadol wisselwerkingen met andere medicijnen?

Medicijnen gaan niet altijd goed samen. Tramadol heeft een wisselwerking met onder andere de volgende geneesmiddelen:

• Medicijnen die het reactievermogen verminderen. Deze zijn te herkennen aan de waarschuwingssticker op de verpakking;
• Antidepressiva, zoals paroxetine, dapoxetine, sertraline en citalopram;
• Naltrexon (een middel dat helpt bij het afkicken van een alcoholverslaving);
• De pijnstillers Pentazocine, buprenorfine, nalmefeen en nalbufine;
• Bepaalde hivmedicijnen.

Mag ik dit middel gebruiken als ik zwanger ben of borstvoeding geef?

Zwangerschap: gebruik pijnstillers met tramadol uitsluitend op advies van een arts als u zwanger bent. Tramadol mag in ieder geval niet in het laatste trimester en nooit vlak voor de bevalling worden ingenomen.

Borstvoeding: gebruik dit middel alleen op advies van een arts als u borstvoeding geeft.

Vruchtbaarheid: de werkzame stof tramadol heeft voor zover bekend geen invloed op de vruchtbaarheid.

Kan ik bij gebruik van tramadol autorijden, alcohol drinken en alles eten of drinken?

Autorijden: als u pijnstillers met tramadol gebruikt, kunt u last krijgen van bijwerkingen als sufheid en duizeligheid. Het wordt daarom afgeraden om auto te rijden totdat deze bijwerkingen verdwenen zijn. Meestal duurt het twee weken voordat het lichaam gewend is aan de medicatie.

Alcohol: drink geen alcohol zolang u behandeld wordt met tramadol. Sterke drank versterkt de bijwerkingen van deze pijnstiller.

Voeding: u kunt bij het gebruik van medicijnen met tramadol alles eten.

Kan ik zomaar stoppen met dit middel?

Als u opioïde pijnstillers langdurig gebruikt, kan het lichaam hieraan gewend raken. Plotseling stoppen met het medicijn kan dan ontwenningsverschijnselen geven. U kunt dit voorkomen door het gebruik geleidelijk af te bouwen.

Welke medicijnen bevatten tramadol?

Tramadol is de werkzame stof in onder andere de volgende pijnstillers:

• Tramal
• Tramadol
• Zaldiar
• Tramagetic
• Theradol

Bronnen:

Tramadol, ontleend aan Apotheek.nl (Koninklijke Nederlandse Maatschappij ter bevordering der Pharmacie), gggeraadpleegd op 30 oktober 2018, op https://www.apotheek.nl/medicijnen/tramadol

tramadol, ontleend aan Farmacotherapeutisch Kompas (Zorginstituut Nederland), geraadpleegd op 30 oktober 2018, op https://www.farmacotherapeutischkompas.nl/bladeren/preparaatteksten/t/tramadol

Bijsluiter: informatie voor de gebruiker Tramadol HCl capsule CF 50 mg, capsules, ontleend aan Geneesmiddeleninformatiebank.nl (College ter Beoordeling van Geneesmiddelen), geraadpleegd op 30 oktober 2018, op https://www.geneesmiddeleninformatiebank.nl/ords/f?p=111:3::SEARCH:NO::P0_DOMAIN,P0_LANG,P3_RVG1:H,NL,27163