Tretinoïne

De werkzame stof tretinoïne (ook wel retinolzuur of vitamine A-zuur genoemd) is afgeleid van vitamine A. Deze stof heeft onder andere invloed op de celdeling van de huid. Het wordt daarom vaak ingezet bij dermatologische klachten. Huidmedicatie met tretinoïne is verkrijgbaar in de sterktes 0,2 gram, 0,5 gram en 1 gram per gram of milliliter. Voor medicijnen op basis van tretinoïne heeft u een recept van een arts nodig.

Waar wordt tretinoïne voor gebruikt?

Artsen kunnen medicatie met tretinoïne voorschrijven bij huidproblemen, zoals acne, rosacea en hyperpigmentatie (donkere vlekken op de huid).

Acne

Acne is een veelvoorkomend huidprobleem. De aandoening gaat gepaard met een vette huid, puistjes en pukkels. De acne komt vooral voor op het gezicht maar kan zich ook uitbreiden naar de nek en schouders. Acne ontstaat vaak door overmatige talgproductie in de huid. Hierdoor raken de poriën verstopt. Door een infectie met de acnebacterie kunnen ze vervolgens ontstoken raken. Medicatie met tretinoïne versnelt de celdeling van de hoornlaag. Hierdoor raken de poriën minder snel verstopt. De huid wordt daardoor zuiverder.

Rosacea

De belangrijkste symptomen van rosacea zijn felrode vlekken in het gezicht. De vlekken verschijnen vooral op de wangen, de punt van de neus, de kin en het midden van het voorhoofd. Soms kunnen er ook puistjes ontstaan. De oorzaak van rosacea is onbekend. De klachten worden erger door irritatie van de huid, bijvoorbeeld door het gebruik van cosmetica, zeep, droge lucht of bepaalde medicijnen. Huidmedicatie met tretinoïne stimuleert de aanmaak van nieuwe huidcellen waardoor de vlekken en onzuiverheden verminderen.

Hyperpigmentatie

Hyperpigmentatie is te herkennen aan donkergekleurde vlekken op de huid. Deze aandoening wordt ook wel melasma, chloasma of zwangerschapsmasker genoemd. De vlekken ontstaan doordat de huid op die plekken meer pigment aanmaakt dan elders. Dat kan onder andere veroorzaakt worden door het ouder worden, het gebruik van bepaalde medicijnen of hormonale factoren (zoals een zwangerschap). Een medicijn met tretinoïne zorgt ervoor dat de vlekken vervagen.

Hoe gebruik ik het middel?

In welke vormen is de werkzame stof verkrijgbaar? De werkzame stof tretinoïne is verkrijgbaar als crème, gel en lotion. Deze toepassingen zijn bedoeld voor gebruik op de huid. Het medicijn tretinoïne is er ook in tabletvorm en als mondpasta. Deze tekst gaat alleen over tretinoïne voor op de huid.

Hoeveel mag ik ervan gebruiken? Een arts bepaalt welke dosering past bij uw klachten. Breng het product altijd dun aan op de aangedane huid. De lotion kunt u aanbrengen met behulp van een watje of wattenstaafje. De crème of gel kunt u met de vingertoppen aanbrengen. Was na gebruik van het medicijn altijd goed uw handen: tretinoïne is zeer irriterend voor de ogen en mag ook niet in andere slijmvliezen of open wondjes komen. Gebeurt dit toch, spoel het product dan goed af.

Hoe vaak mag ik het gebruiken? Breng dit geneesmiddel hooguit eenmaal per dag aan. Als u veel last krijgt van huidirritatie, kunt u het product ook om de dag gebruiken totdat de klachten zijn verminderd. Een arts kan de dosering na verloop aanpassen naar een onderhoudsdosering. U hoeft het middel dan nog maar enkele malen per week te gebruiken.

Hoelang mag ik het blijven gebruiken? Het kan een aantal weken voordat het effect van het medicijn optimaal is. Bij acne kunnen de klachten zelfs eerst nog iets verergeren. Blijf het medicijn gedurende die periode wel gewoon gebruiken. Werkt het medicijn na verloop van tijd goed, dan adviseert een arts meestal om een aantal maanden door te gaan met de behandeling. Tretinoïne voor op de huid is niet bedoeld voor kinderen jonger dan 2 jaar.

Wat moet ik doen als ik een dosis ben vergeten? Breng de vergeten dosis alsnog aan tenzij het al bijna tijd is voor de volgende dosis. Sla de vergeten dosis anders over en ga verder met het gebruikelijke schema.

Wat zijn mogelijke bijwerkingen?

De werkzame stof tretinoïne kan soms bijwerkingen geven. Bi het gebruik van de crème, gel of lotion (oplossing) blijven de klachten meestal beperkt tot de huid. Gemelde bijwerkingen van tretinoïne zijn onder andere:

Soms:

huidirritatie op de plekken waar het product is aangebracht. U kunt dan bijvoorbeeld last krijgen van jeuk, roodheid of een droge huid. Het kan helpen om de huid af en toe in te smeren met een normale crème.

Zelden

verhoogde gevoeligheid voor uv-straling (zonlicht, zonnebank). Blijf uit de zon, vermijd de zonnebank en smeer u in met een zonnebrandcrème als u naar buiten gaat;
overgevoeligheid voor dit medicijn.

Overleg met een arts of apotheker als u last heeft van bijwerkingen. In de bijsluiter staat meer informatie over dit onderwerp.

Heeft tretinoïne wisselwerkingen met andere medicijnen?

Gebruikt u nog andere medicijnen voor op de huid, dan kunnen die de werking van tretinoïne versterken of verminderen. Dat is bijvoorbeeld het geval bij benzoylperoxide (wordt gebruikt bij acne en andere huidaandoeningen). Gebruik dit middel daarom niet tegelijk met tretinoïne, maar breng het bijvoorbeeld op een ander deel van de dag aan.

Cosmetische producten, zoals make-up, zeep, crème of parfum kunnen de werking van dit medicijn verminderen. Wacht daarom totdat de crème, gel of lotion met tretinoïne volledig in de huid is getrokken voordat u een ander middel aanbrengt op de huid.

Mag ik dit middel gebruiken als ik zwanger ben of borstvoeding geef?

Zwangerschap: medicatie met tretinoïne is niet geschikt voor zwangere vrouwen. De werkzame stof kan namelijk voor ernstige afwijkingen zorgen bij het ongeboren kind. Gebruik het middel ook niet als u op korte termijn zwanger wilt worden. Een arts kan u eventueel een ander medicijn voorschrijven dat veiliger is.

Borstvoeding: u kunt dit geneesmiddel beter niet gebruiken als u borstvoeding geeft. Het is onduidelijk of het medicijn effect heeft op het kind. Een arts kan u een ander geneesmiddel voorschrijven dat veiliger is. Wilt u het middel toch gebruiken, overleg dan eerst met een arts. Adviseert een arts u om medicijnen met tretinoïne te gebruiken, smeer het product dan niet op de borst en tepel.

Vruchtbaarheid: dit geneesmiddel heeft voor zover bekend geen effect op de vruchtbaarheid maar mag niet gebruikt worden door vrouwen die zwanger zijn of zwanger proberen te raken. Vraag een arts om een ander, veiliger geneesmiddel.

Kan ik bij gebruik van tretinoïne autorijden, alcohol drinken en alles eten of drinken?

Autorijden: als u tretinoïne op de huid gebruikt, heeft dat geen invloed op uw rijvaardigheid. U kunt dus gewoon deelnemen aan het verkeer als u behandeld wordt met dit geneesmiddel.

Alcohol: sterke drank heeft geen invloed op de werkzame stof tretinoïne. U hoeft dus geen rekening te houden met waarschuwingen op dit gebied.

Voeding: u hoeft uw eetpatroon niet aan te passen als u behandeld wordt met dit medicijn. Tretinoïne voor op de huid reageert niet op bepaalde voedingsmiddelen.

Kan ik zomaar stoppen met dit middel?

U kunt op ieder gewenst moment stoppen met het gebruik van tretinoïnecrème, gel of lotion. De werkzame stof is niet gewennend. Stopt u eerder dan een arts heeft geadviseerd, dan kunnen de huidklachten terugkomen. Overleg daarom met een arts of apotheker als u de behandeling met tretinoïne wilt staken.

Welke medicijnen bevatten tretinoïne?

Tretinoïne is de werkzame stof in de volgende geneesmiddelen:

Acid A Vit;
Tretinoïne crème en oplossing.

Bronnen:

Apotheek.nl (z.j.). Tretinoïne op de huid, geraadpleegd op 14 november 2018, op https://www.apotheek.nl/medicijnen/tretinoine-op-de-huid#!

Farmacotherapeutisch Kompas (z.j.). Tretinoïne (cutaan), geraadpleegd op 14 november 2018, op https://www.farmacotherapeutischkompas.nl/bladeren/preparaatteksten/t/tretinoine__cutaan_#samenstelling