Astma, een benauwende ziekte

Kortademigheid, een piepende ademhaling, benauwdheid of zelfs het gevoel dat je stikt… Een astma-aanval kan vreselijk beangstigend zijn. In Nederland lijden naar schatting ruim een half miljoen mensen aan astma. Onder hen zijn zo’n 115.000 kinderen jonger dan 14 jaar. Maar wat is astma eigenlijk precies, wat is eraan te doen en wat is het verschil tussen astma en COPD?

Astma is een chronische longziekte. Bij deze aandoening zijn de luchtwegen voortdurend een beetje ontstoken. Dat wil niet zeggen dat een astmapatiënt continu klachten heeft. Astmasymptomen treden namelijk aanvalsgewijs op. Een astma aanval wordt uitgelokt door bepaalde prikkels, zoals rook, koude lucht, parfum, huisstofmijt of stuifmeel. De luchtwegen reageren op deze allergenen door zich te vernauwen en meer slijm aan te maken. Dit leidt tot een zeer benauwd gevoel, hoesten en kortademigheid.

Niet alle astmapatiënten reageren overgevoelig op dezelfde prikkels. Er zijn namelijk verschillende soorten astma:

1. Allergisch astma: een overgevoeligheidsreactie op specifieke stoffen, zoals de vacht van huisdieren, huisstofmijt of stuifmeel. Deze vorm van astma komt vaak voor.
2. Niet-allergisch astma: overgevoeligheid voor bijvoorbeeld rook, koude of vochtige lucht, of een bepaalde geurstof.
3. Inspanningsastma: hierbij wordt een aanval getriggerd door lichamelijke inspanning, zoals plotseling gaan rennen.

Gelukkig zijn er voor al deze vormen van astma medicijnen verkrijgbaar die een aanval onderdrukken of voorkomen.

Puffen

Astma kan niet worden genezen. Wel kun je de symptomen bestrijden. De meeste astmapatiënten gebruiken hiervoor inhalatiemedicijnen, in de volksmond ook wel pufjes genoemd. Deze zijn onder te verdelen in luchtwegbeschermers en luchtwegverwijders.

1. Luchtwegbeschermers, zoals Bricanyl en Qvar, bevatten bijnierschorshormonen. Ze maken de luchtwegen minder gevoelig voor prikkels en werken ontstekingsremmend. Deze pufjes worden meestal dagelijks gebruikt om een astma-aanval te voorkomen.

1. Luchtwegverwijders, waaronder Ventolin en Atrovent, kunnen een acute astma-aanval verminderen of opheffen. Deze medicijnen ontspannen de spieren in de luchtwegen, waardoor deze wijder worden en ademhalen gemakkelijker gaat. Aangezien een astma-aanval vaak onverwacht komt, is het verstandig om deze pufjes altijd bij de hand te hebben. Stop desnoods een extra verstuiver in je sporttas, je nachtkastje en je auto.

Astma of COPD?

Veel mensen denken dat astma hetzelfde is als COPD (chronisch obstructieve longziekten). Dat is een misverstand. De symptomen lijken op elkaar, maar de oorzaak en het beloop van deze aandoeningen verschillen. Zo is COPD het gevolg van beschadigde longen, bijvoorbeeld door roken. De oorzaak van astma is vooralsnog onbekend, hoewel bepaalde factoren, zoals genetische aanleg of vroeggeboorte wel een rol lijken te spelen. Daarnaast hebben COPD-patiënten chronisch last van klachten als benauwdheid en hoest, terwijl mensen met astma ook klachtenvrije periodes hebben. COPD wordt overigens wel met dezelfde medicijnen behandeld: luchtwegbeschermers en luchtwegverwijders staan ook bij deze patiënten standaard in het medicijnkastje.

Wist je dat…

1. De term astma is afgeleid van het Griekse woord ásthma, wat letterlijk ‘hijgen’ betekent?
2. Er meer vrouwen dan mannen lijden aan astma?
3. Er ook beroepsastma bestaat?
4. Per ademhaling, een halve liter lucht je longen instroomt?
5. We per dag 10.000 liter lucht nodig hebben? Dat is een kleine vrachtwagen vol.

Bronnen: Longfonds, Long Alliantie Nederland