Blaasontsteking

Wat is een blaasontsteking?

Bij een blaasontsteking is het slijmvlies van de blaas door bacteriën ontstoken geraakt. Vaak zijn dit bacteriën die in de darmen leven en via de plasbuis in de blaas zijn terechtgekomen. Daar hechten ze zich aan de blaaswand waardoor deze gaat ontsteken. Vaak is de E.coli bacterie de boosdoener.

Een blaasontsteking is niet overdraagbaar. Als u eenmaal een blaasontsteking hebt gehad kan het wel vaker terugkomen.

Wie heeft meer kans op een blaasontsteking?

Een blaasontsteking treft veel mensen, met name vrouwen tussen de 24 en 50 en vrouwen ouder dan 60. Een onbehandelde blaasontsteking kan overgaan in een nierbekkenontsteking. Bij mannen gaat een blaasontsteking vaak gepaard met een prostaatontsteking.

De kans om een blaasontsteking te krijgen is groter wanneer u:

• Nier -, of blaasstenen heeft;
• Een verlaagde weerstand heeft, zoals bij suikerziekte (diabetes mellitus);
• Een urinecatheter ( een slangetje die via de plasbuis naar de blaas loopt) heeft;
• Wanneer u uw blaas niet volledig leeg kunt plassen. Dit gebeurt vaker bij vrouwen na de overgang en oudere mannen.

Vrouwen hebben ook meer kans

Vrouwen krijgen makkelijker een blaasontsteking dan mannen. Dit omdat hun plasbuis is korter is en bovendien dichter bij de anus uitkomt. Ook kunnen er tijdens de geslachtsgemeenschap bacteriën in de plasbuis terechtkomen. De kans op een blaasontsteking is bij sommige vrouwen nog groter wanneer hierbij gebruik is gemaakt van een condoom met spermadodend glijmiddel.

Hoe herkent u een blaasontsteking?

U kunt een blaasontsteking door de volgende verschijnselen herkennen:

• Pijn of een branderig gevoel bij het plassen;
• Vaker moeten plassen, maar dan steeds in kleinere hoeveelheden;
• De aandrang om te plassen kan pijn doen;
• Mogelijk pijn in de rug of onderbuik;
• Eventueel troebele plas of plas waar bloed in zit;
• Wellicht wat verhoging.

Wanneer een blaasontsteking overgaat in een prostaat- en/of nierbekkenontsteking voelt iemand zich veel zieker. U heeft dan koorts en waarschijnlijk ook pijn in de zij of flank. Mannen kunnen daarbij ook pijn tussen de anus en scrotum hebben.

Het aantonen van een blaasontsteking

Om een blaasontsteking aan te tonen is een urineonderzoek vaak al voldoende. U kunt dit zelf doen met een blaasontsteking zelftest, verkrijgbaar bij een (online) drogisterij. U kunt de urinetest ook door de huisarts laten uitvoeren. Heeft u al eens eerder een blaasontsteking gehad die is aangetoond en heeft u weer dezelfde klachten? In dit geval is een urineonderzoek niet altijd nodig.

Als je u het urineonderzoek door uw huisarts laat doen, gaat u als volgt te werk:

• Vang uw plas op in een schoon potje en sluit dit goed af;
• Zorg dat de urine binnen twee uur op de praktijk is;
• Lukt dit niet? Bewaar het potje in de koeling en lever het binnen 24 uur af.

Een urinekweek

Soms wil de huisarts ook weten welke bacterie de blaasontsteking heeft veroorzaakt. Bijvoorbeeld wanneer:

• Een vrouw in verwachting is;
• Een patiënt afwijkingen aan de urinewegen heeft;
• De patiënt een hardnekkige blaasontsteking heeft;
• De patiënt een verlaagde weerstand heeft;

Deze patiënten hebben namelijk meer kans op een nierbekkenontsteking, waardoor er bij een blaasontsteking altijd direct met antibiotica wordt gestart. Van de urine wordt dan een kweek gemaakt die aantoont door welke bacteriën de blaasontsteking wordt veroorzaakt. Nu kan het juiste antibioticum worden voorgeschreven.

Bij mannen mislukt de test soms

Wanneer een man een blaasontsteking heeft, kan het gebeuren dat een urineonderzoek dit niet meteen aantoont. Zijn arts kan dan een nieuw onderzoek willen uitvoeren met urine die is vergaard tijdens plassen met teruggetrokken voorhuid.

Adviezen & Tips

Wanneer u een blaasontsteking heeft, is het belangrijk dat u veel water drinkt, circa 1,5 – 2 liter per dag. Dit verdunt de urine namelijk en zorgt ervoor dat afvalstoffen snel worden afgevoerd. Om te voorkomen dat bacteriën zich in uw blaas verzamelen en weer een ontsteking veroorzaken is het ook belangrijk dat u:

• Plassen niet uitstelt.
• Uw blaas helemaal leeg plast, zeker na seks;

Voor vrouwen geldt bovendien dat:

• U direct na het vrijen plast. De bacteriën die tijdens de geslachtsgemeenschap in de plasbuis zijn beland, plast u dan zo snel mogelijk uit;
• Kies voor een andere vorm van anticonceptie als u vermoedt dat condooms of zaaddodende (glij)middelen u telkens een blaasontsteking bezorgen;
• Cranberryproducten kunnen soms helpen om een blaasontsteking te voorkomen.

Vrouwen

Een vrouw kan meestal gewoon afwachten tot de klachten vanzelf verdwijnen. Dat veroorzaakt bijna nooit problemen. Ze kan indien nodig pijnstillers gebruiken. Bij heftige klachten of wanneer de klachten langer dan een week aanhouden, zal antibiotica de blaasontsteking sneller laten genezen. Dit verkleint bovendien de kans dat de ontsteking zich naar het nierbekken uitbreidt. Als u regelmatig een blaasontsteking heeft, kan een arts u adviseren om een half jaar lang dagelijks antibiotica te gebruiken om dit te voorkomen. Vermoedt u dat uw blaasontsteking door het vrijen wordt veroorzaakt, kunt u telkens binnen twee uur na de seks een antibioticumpil slikken.

Wanneer u met een antibioticakuur start moet u deze altijd afmaken, anders kunnen er bacteriën achterblijven in de blaas en opnieuw een ontsteking veroorzaken. In enkele gevallen houden de klachten aan tot enkele dagen na het afronden van de kuur. Meestal verdwijnen ze echter al na een paar dagen.

Na de overgang

Vrouwen die na de overgang regelmatig een blaasontsteking hebben, kunnen behandelingen gebruiken die het slijmvlies rond de plasbuis minder kwetsbaar maken en dan wordt de kans op een blaasontsteking kleiner.

Mannen

Bij een man wordt direct antibiotica voorgeschreven om de bacteriën die de blaasontsteking veroorzaken te bestrijden. Omdat de ontsteking op deze manier snel kan genezen is de kans ook kleiner dat deze zich uitbreidt naar het nierbekken of de prostaat.

Wanneer contact opnemen met een arts?

Er zijn een aantal situaties waarbij u direct contact moet opnemen met uw huisarts. Dit is wanneer:

• U ziek wordt;
• U koorts krijgt;
• Uw klachten na 3 tot 5 dagen na de start van een antibioticakuur nog niet duidelijk zijn verminderd.