- Algemeen
De meest voorkomende oorzaken van overgeven
Geschreven door: Redactie
Laatste update:
Iedereen heeft het wel eens meegemaakt: overgeven (ook wel braken of kotsen genoemd). Hierbij trekken de spieren van de maag en slokdarm krachtig samen, waardoor de maaginhoud via de mond weer naar buiten komt. Overgeven is niet tegen te houden. Het is een reactie van je lichaam op onder andere ziekteverwekkers en stress.
Hoe werkt overgeven eigenlijk?
Voordat je moet overgeven, voel je je vaak misselijk. De misselijkheid kan worden opgewekt door het zien, ruiken of proeven van bepaalde stoffen. De functie van de maag neemt af als je misselijk bent. Er wordt minder maagzuur geproduceerd en juist meer speeksel.
Het overgeven wordt aangestuurd vanuit het braakcentrum in de hersenen. Dit centrum stuurt een signaal naar je middenrif en de maagspieren, die vervolgens krachtig samentrekken en de maaginhoud naar buiten duwen. Na het braken zakt de misselijkheid voor korte of langere tijd, wat een opgelucht gevoel geeft. Zodra de maag leeg is kan deze tot rust komen en zich herstellen.
Oorzaken van overgeven
Overgeven kan diverse oorzaken hebben, maar wordt meestal veroorzaakt door een infectie aan je maag of darmen. Denk bijvoorbeeld aan een voedselvergiftiging of een virusinfectie. Vaak heb je daarbij ook last van diarree.
Ook in het eerste trimester van een zwangerschap komt overgeven vaak voor, als gevolg van hormoonveranderingen in het lichaam. Uit onderzoek blijkt dat 75% van alle zwangere vrouwen in de eerste drie maanden misselijk is en moet overgeven. 0,3 tot 2% van de zwangere vrouwen heeft last van ernstig langdurig braken (hyperemesis gravidarum). Dit kan de gehele zwangerschapsduur aanhouden.
Daarnaast kunnen stress, migraine, een hersenschudding en evenwichtsstoornissen ervoor zorgen dat je moet braken.
Wat te doen bij overgeven?
Als je maar een of twee keer hoeft over te geven is er waarschijnlijk niet zoveel aan de hand. Laat je maag tot rust komen, daarna kun je weer gewoon eten en drinken.
Als je regelmatig moet braken verlies je veel vocht, waardoor je lichaam kan uitdrogen. Drink daarom regelmatig een paar slokjes water. Niet te veel ineens want dat kan de maag weer van streek maken waardoor je opnieuw moet overgeven.
Als je ook koorts en diarree hebt droog je sneller uit. Je kunt dan een ORS poeder innemen: een oplossing van zout en suiker in water. Eet pas weer op het moment dat je maag tot rust gekomen is en je weer zin in eten hebt.
Is het overgeven na een dag niet afgenomen en lukt het je niet om iets binnen te houden, neem dan contact op met je huisarts. Bij hevige buikpijn, bloed in het braaksel, overgeven na een valpartij, een dag niet kunnen plassen of een suf en verward gevoel kun je beter direct contact met je huisarts opnemen.
Er zijn verschillende medicijnen verkrijgbaar die braakneigingen kunnen onderdrukken. Deze medicijnen (anti-emetica) werken in op het braakcentrum in de hersenen, waardoor de braakprikkel verdwijnt. Andere medicijnen brengen juist de maag tot rust waardoor je minder vaak moet overgeven.