Depressie of dipje?

Tijdelijke stemming of langdurig somber?

Maakt het weer je somber, of nestel je je gezellig onder een dekentje op de bank met een warm kopje chocolademelk? En als je je somber voelt, hoe lang mag dat gevoel duren voordat je spreekt van een depressie? Niemand kijkt ervan op als je een keer een dipje hebt, zeker niet als je een reden hebt om je ellendig te voelen. Het is logisch dat je verdrietig bent als je een tegenslag te verwerken hebt, iemand verloren bent of ziek bent.

Wanneer je slechte stemming blijft aanhouden (zonder duidelijke aanleiding) kan het zijn dat je lijdt aan een depressie. De lijn tussen een dipje en een depressie is niet altijd duidelijk. Zonder dat je een door een arts vastgestelde depressie hebt, kan je je toch rot voelen en dit gevoel kan effect hebben op je dagelijkse functioneren.

Oorzaken, gevolgen en behandeling

Ik spreek, als psycholoog, vaak mensen die zich somber voelen en depressie relateerde klachten hebben. In dit blogartikel ga ik in op hoe je een (winter)depressie kan herkennen en wat het verschil is met een dipje. In mijn volgende blog ga ik in op de oorzaken van een (winter)depressie en vervolgens ga ik in op de vervelende gevolgen van een (winter)depressie. Ik sluit af met een blogartikel met tips en tools voor de behandeling van een (winter)depressie. Met voorbeelden en wat inhoudelijke achtergrond lees en leer je zo meer over een (winter)depressie.

Ben ik depressief?

Wanneer je even niet lekker in je vel zit, hoef je niet meteen naar een dokter te rennen. Neem jezelf wel serieus als je je niet goed voelt en denkt dat er meer aan de hand is. Ga in gesprek met een arts, laat je goed informeren en laat een arts de diagnose stellen.

Ik voel me alleen rot in de winter

Als je klachten overgaan naarmate het voorjaar nadert kan het zijn dat je last hebt gehad van een winterdepressie. In de zomer voel je je prima, maar zodra de blaadjes in het najaar van de bomen vallen en de dagen korter worden voel je moeheid, weinig energie, somberheid, merk je gewichtstoename en een grote behoefte aan slapen. Voor veel mensen is dit een jaarlijks terugkomend fenomeen. Winterdepressie noem je ook wel een winterdip of herfst- of winterblues. Je ervaart hierbij niet alle symptomen van een depressie. De symptomen die echter wel aanwezig zijn, kunnen een vervelende impact hebben op je psychische en/of lichamelijke welbevinden. Vooral de vermoeidheid is een klacht waar veel mensen in de winter over klagen. Een winterdip is dus een mildere vorm van een winterdepressie.

Kenmerken van een depressie

Om vast te stellen of iemand een depressie heeft, wordt door psychologen en psychiaters de DSM-5 gebruikt, dit is het diagnostisch en statistisch handboek van psychologen. Meer informatie kun je terugvinden op www.dsm5.org en http://www.dsm-5-nl.org/.

Je kunt, met behulp van de DSM-5 criteria bekijken of je kenmerken van een depressie bij jezelf herkent:

1. Je ervaart vijf (of meer) van de volgende symptomen in een periode van twee weken en ten minste één van de symptomen is ofwel (1) depressieve stemming, ofwel (2) verlies van interesse of plezier.
2. Je ervaart een depressieve stemming gedurende het grootste deel van de dag, bijna elke dag, zoals blijkt uit ofwel subjectieve ervaringen (bijvoorbeeld je voelt je verdrietig of leeg) ofwel observatie door anderen (bijvoorbeeld iemand ziet je gezichtsuitdrukking veranderen).
3. Je ervaart een duidelijke vermindering van interesse of plezier in alle of bijna alle activiteiten gedurende het grootste deel van de dag, bijna elke dag.
4. Je verliest gewicht zonder dat je op dieet bent of je komt juist aan.
5. Je ervaart bijna dagelijks slapenloosheid of je slaapt juist meer.
6. Je ervaart moeheid of verlies van energie en je bewegingen vertragen.
7. Je hebt het gevoel dat je niks waard bent en je ervaart overdreven of onterechte schuldgevoelens.
8. Je hebt een verminderd vermogen om je te concentreren of je bent besluiteloos.
9. Je hebt terugkerende gedachten aan de dood (niet alleen de vrees dood te gaan), terugkerende suïcidegedachten (zonder specifieke plannen), je hebt een suïcidepoging gedaan of je hebt een specifiek plan om suïcide te plegen.

De ervaring van Martijn

Martijn (fictieve naam) is een man die elk jaar weer opziet tegen de winter. Vroeg donker, weinig daglicht, koude temperaturen. Jarenlang denkt hij dat het aan hem ligt, dat hij misschien in het verkeerde land is geboren en zich gewoon beter voelt als de zon schijnt. Als hij thuis komt te zitten met een voetbalblessure komen de muren op hem af. Hij bespreekt zijn gevoel met zijn huisarts. Die let gelukkig goed op en vraagt door. Zo stelt de dokter vast dat Martijn last heeft van een winterdepressie en stelt hem een behandeling voor. Tegenwoordig voelt Martijn zich ook tijdens de winter goed en is een winterdepressie verleden tijd.

Blue Monday Challenge

Heb je al gehoord van de Blue Monday Challenge? Fonds Psychische Gezondheid organiseert deze actie om je te wapenen tegen Blue Monday, de meest deprimerende dag van het jaar. Door je aan te melden ontvang je dagelijks informatie, opdrachten en tips die je helpen om Blue Monday zonder somberheid door te komen.

Bronnen: http://www.trimbos.nl/

Nb: De mening zoals geuit in dit artikel is die van de auteur en niet (noodzakelijkerwijs) die van Dokteronline.