12 klachten waar je een glutenallergie aan kunt herkennen

Geschreven door: Redactie

Laatste update: 28-03-2023

Wat is een glutenallergie?

De symptomen van een glutenallergie hangen af van de persoon. Daarbij speelt de hoeveelheid gluten die iemand binnenkrijgt een belangrijke rol in de aard en ernst van de klachten. Een glutenallergie kan op iedere leeftijd ontstaan.

Sommige mensen hebben duidelijke maag- en darmklachten, zoals buikpijn, diarree of juist constipatie (verstopping). Bij anderen zijn de symptomen vaag en kunnen verward worden met de klachten die optreden bij andere aandoeningen aan het maag-darmkanaal. De ziekte van Crohn bijvoorbeeld, of een darminfectie. Veel mensen met een glutenallergie hebben echter helemaal geen verschijnselen.

Verschil glutenallergie en glutenintolerantie (coeliakie)

Een belangrijk verschil tussen beide aandoeningen is dat er bij coeliakie sprake is van een auto-immuunziekte, waarbij het immuunsysteem (onder invloed van gliadine, een onderdeel van gluten) antistoffen tegen het darmslijmvlies aanmaakt. Een glutenallergie ontstaat wanneer het lichaam immuunstoffen aanmaakt tegen glutenine, een onderdeel van gluten. De symptomen van een glutenallergie zijn meestal ook milder dan die van coeliakie. Bovendien is iemand met coeliakie permanent overgevoelig voor gluten. Bij een glutenallergie is het mogelijk dat de patiënt ‘eroverheen groeit’.

Wat zijn gluten?

Voordat we dieper ingaan op de symptomen van een glutenallergie, leggen we eerst uit wat gluten zijn en wat deze stof met de darmen doet.

Gluten is een eiwit dat voorkomt in rogge, tarwe, gerst, bulghur, spelt, kamut en de meeste haver. Het zit dus ook in producten die van granen zijn gemaakt of waarin granen verwerkt zijn. Denk bijvoorbeeld aan brood, ontbijtgranen, crackers, kant-en-klare ontbijtdrankjes, pasta, pizza, couscous, taart, cake en koek. Daarnaast zitten er ook gluten in allerlei producten waarvan je het misschien niet verwacht. Voorbeelden hiervan zijn diverse soorten paneerlagen, voorgemarineerde,- of gekruide vis, vlees en vleesvervangers, gebonden sauzen en soepen, ijs, snoepjes en bier.

Welke reactie kunnen gluten veroorzaken?

Bij mensen die een glutenallergie hebben, veroorzaakt gluten een ontstekingsreactie in het slijmvlies van de dunne darm. Hierdoor raakt het darmslijmvlies beschadigd en kan de darm niet meer goed functioneren. De eerste symptomen hiervan zijn onder andere buikpijn, diarree of juist obstipatie (verstopping). Uiteindelijk kan het slijmvlies van de dunne darm zodanig beschadigd raken dat belangrijke voedingsstoffen steeds slechter opgenomen kunnen worden. Hierdoor ontstaat een tekort aan vitaminen en mineralen en gewichtsafname. Dit veroorzaakt weer tal van andere lichamelijke klachten. Zo kan er bloedarmoede ontstaan, waardoor mensen onder andere last kunnen krijgen van vermoeidheid. Bij kinderen kan een glutenallergie tot een groeiachterstand leiden.

Hoe herken je klachten van glutenallergie?

Een glutenallergie kan dus uiteenlopende klachten geven. We zetten de mogelijke symptomen voor u op een rij:

Een opgezette buik;
Buikpijn;
Diarree/ losse brijachtige ontlasting;
Verstopping;
Abnormaal stinkende ontlasting;
Bleke ontlasting;
Winderigheid;
Verminderde eetlust;
Hoofdpijn;
Vermoeidheid;
Prikkelbaarheid bij kinderen;
Verkleurende tanden (mogelijk met witte/ gele/ bruine vlekjes).

Mettertijd kan een glutenallergie lichamelijke klachten veroorzaken die het gevolg zijn van een vitaminen- en mineralentekort.
Mogelijke lange termijn symptomen van een glutenallergie zijn:

Bloedarmoede;
Gewichtsverlies;
Ondervoeding;
Groeiachterstand bij kinderen;
Te late pubertijd;
Osteoporose (botontkalking);
Jeuk, eczeem;
Depressiviteit/ niet helder kunnen denken;
Onderbreking van het normale menstruatiepatroon (amenorroe);
Vaginaal bloedverlies tijdens de zwangerschap;
Vruchtbaarheidsproblemen;
Miskraam.

Wat kan ik doen tegen symptomen van glutenallergie?

Wanneer je vermoedt een glutenallergie te hebben, raden we je aan je huisarts te raadplegen. Een glutenallergie vraagt immers om behandeling. Alleen zo kan je weer vrij zijn van de lastige en mogelijk kwalijke symptomen. Bovendien voorkom je hiermee dat je dunne darm nog verder beschadigd raakt.

Het aantonen van een glutenallergie

Je huisarts kan de diagnose glutenallergie niet alleen op basis van de symptomen stellen. Hiervoor is nader onderzoek nodig. Een glutenallergie kan worden aangetoond door een eliminatie- provocatie test. Dit onderzoek begint door gluten een periode uit de voeding weg te laten (eliminatie) om ze vervolgens weer aan het dieet toe te voegen. Wanneer de symptomen in de eerste periode verdwijnen en in de tweede fase terugkeren, kan de diagnose glutenallergie worden gesteld.

Het aantonen van coeliakie

Coeliakie kan alleen met zekerheid worden aangetoond met een dunne darm biopsie. Bij dit onderzoek wordt een stukje weefsel van de dunne darm (biopt) weggenomen en onder de microscoop onderzocht. Een ander, minder betrouwbare test, is bloedonderzoek. Hierbij wordt er gekeken naar de aanwezigheid van antistoffen tegen lichaamseigen darmcellen.

Glutenallergie: symptomen bestrijden

Er bestaan geen medicijnen tegen een glutenallergie. Het bestrijden van deze lastige aandoening komt neer op het mijden van gluten. Meestal verdwijnen de symptomen dan al binnen een paar weken.

Een diëtist inschakelen

Het volgen van een glutenvrij dieet is echter vrij complex omdat gluten in zoveel verschillende voedingsmiddelen zitten. Daarom is het raadzaam om hiervoor de hulp van een diëtist in te schakelen.

Glutenvrije producten

Om alvast een voorzet te geven, volgt hieronder een lijst van glutenvrije producten:

Alle producten die een ‘glutenvrij logo’ hebben;
Alle verse groenten en fruit;
Onbewerkt vlees, vis, schaal- en schelpdieren en vegetarische producten;
Melk, yoghurt, kwark, Hollandse kaas van koe,- geiten,- of schapenmelk;
Olie en roomboter;
Aardappelen, zilvervliesrijst, mihoen en quinoa;
Peulvruchten , zoals witte en bruine bonen, linzen en sojabonen;
De granen amaranth, mais, gierst, sorghum en teff;
Verse of gedroogde (enkelvoudige) kruiden;
Noten, zaden, pitten en pinda’s;
Wijn;
Olijven.

Verder zijn er tegenwoordig tal van glutenvrije dieetproducten te koop. Denk bijvoorbeeld aan glutenvrij brood –en koekjes, glutenvrije pasta’s en glutenvrij bier.

Bronnen: Darmklachten.nl, Voedingsadviesharderwijk.nl, Glutenallergie.info, Glutenvrij.nl, Voedingscentrum.nl