‘Ik ben eenzaam’

Ik voel me alleen’…..Wat doe jij of wat zeg jij als je vriend(in) dit zegt?

Eenzaamheid, een onderwerp waar helaas soms weinig aandacht voor is. Toch kom ik als life coach regelmatig mensen tegen die problemen ervaren als gevolg van eenzaamheid. Eenzaamheid is een probleem dat voorkomt bij alle leeftijden en doelgroepen en iedereen ervaart weleens gevoelens van eenzaamheid. Voor anderen is het vaak moeilijk te bepalen of iemand zich eenzaam voelt. En het is een vergissing om te denken dat eenzaamheid alleen voorkomt bij mensen die weinig contacten hebben. Eenzaamheid kan ook ervaren worden door mensen die een groot sociaal netwerk hebben. Dus wat is eenzaamheid? Hoe herken je het? En wat kun je er aan doen?

Eenzaamheid….Wat is dat?

Verdriet, angst, gevoelens van leegte en geen verbintenis voelen met je omgeving en andere mensen. Het zijn gevoelens die passen bij eenzaamheid. Eenzaamheid is echter een persoonlijke beleving. Eenzaamheid is het gemis aan (kwaliteit van) bepaalde sociale relaties wat je als negatief ervaart. Dat betekent ook dat je alleen zelf kunt bepalen of je je eenzaam voelt. Een ander kan niet inschatten hoeveel betekenis je hecht aan de contacten met anderen of hoe graag je ze wenst.

Eenzaamheid kan ontstaan doordat er iets verandert in je omgeving, dit zijn externe factoren. Je kunt denken aan een sterfgeval in je omgeving, je relatie die over gaat, je gaat verhuizen of emigreren, je start een nieuwe baan of je moet door bijvoorbeeld ziekte gedwongen in het ziekenhuis of thuis blijven. Veranderingen in relaties met anderen kunnen dan de oorzaak zijn van gevoelens van eenzaamheid. Toch kunnen ook persoonlijke eigenschappen gevoelens van eenzaamheid beïnvloeden. Denk bijvoorbeeld aan perfectionisme, verlegenheid, angst om alleen te zijn, angst voor intimiteit of onvermogen tot het vertrouwen van anderen en sociale onhandigheid.

Eenzaamheid kent verschillende vormen.

Wetenschappers benoemen in de theorie verschillende vormen van eenzaamheid: affectieve, situationele, chronische, existentiële en voorbijgaande eenzaamheid. Daarnaast heb je nog emotionele en sociale eenzaamheid. Deze twee vormen van eenzaamheid wil ik even toelichten.

1. Emotionele eenzaamheid houdt in dat je veel contacten hebt , maar dat je je eenzaam voelt omdat je een emotionele relatie met een ander mist. Je mist het contact met een ander om je gevoelens te kunnen delen en te uiten.

1. Sociale eenzaamheid houdt in dat je de wens hebt om je contacten uit te breiden. Je hebt dus minder contact met je omgeving dan je zou willen. Je hebt het gevoel er alleen voor te staat. Het kan zijn dat meerdere vormen van eenzaamheid gecombineerd voorkomen en tegelijkertijd ervaren worden.

Eenzaamheid kent vele gevolgen.

Wanneer je je (langdurig) eenzaam voelt dan kan dit verschillende lichamelijke en psychische klachten geven. Je kunt last hebben van een permanent verhoogd stressniveau, hoofdpijn, ademhalingsproblemen, slaapproblemen, eetlust gebrek, verminderde vitaliteit, somberheid, neerslachtigheid, zelfverwijt, gebrek aan zelfbewustzijn en een beperkt gevoel van eigenwaarde. Verder kan eenzaamheid bijvoorbeeld ook leiden tot overmatig alcoholgebruik en gebruik van (veel) slaap- en kalmeringsmiddelen. Kortom, eenzaamheid kan veel invloed hebben en een gevolg kan zijn dat je minder mee gaat doen in de samenleving en dat je gevoelens van geluk en welzijn verminderen. Het mag dus duidelijk zijn dat het belangrijk is om eenzaamheid aan te pakken.

Ik ben eenzaam…..En nu?

Het is een vergissing om te denken dat eenzaamheid alleen op te lossen is door je onder de mensen te gaan begeven. Iemand die alleen is, voelt zich niet altijd eenzaam. En iemand die zich eenzaam voelt is niet altijd alleen. Eenzaamheid is een probleem dat vraagt om een persoonlijke aanpak. Het is in eerste instantie belangrijk om uit te zoeken waarom je gevoelens van eenzaamheid ervaart en wat hiervan de oorzaken en symptomen bij jou zijn. Je kunt hierover in gesprek gaan met een psycholoog of coach. Zij kunnen je vervolgens gericht begeleiden. Je kunt dan bijvoorbeeld denken aan ondersteuning en hulp bij het vergroten van je zelfvertrouwen, het verminderen van je angstgevoelens en het stellen van (nieuwe) dromen en doelen. Of wanneer je eenzaamheid het gevolg is van het gebrek aan contacten, dan kan een professioneel hulpverlener ondersteuning en begeleiding bieden bij het uitbreiden van je contacten en het verbeteren van je (huidige) contacten.

Wat kun je zelf doen?

Om eenzaamheid te voorkomen is het belangrijk dat je je nuttig voelt en dat je de positieve kanten in het leven kunt zien en waarderen. Daarom stimuleren professionele hulpverleners vaak in het ondernemen van activiteiten waarvan je blij wordt en waarbij je je nuttig of gewaardeerd voelt. Uit onderzoek is gebleken dat het doen van vrijwilligerswerk hieraan kan bijdragen.

En laten we ook niet vergeten dat we elkaar ook kunnen helpen bij het verminderen van eenzaamheid. Dus wat doe jij als je de indruk hebt dat iemand eenzaam is of als iemand tegen je zegt dat hij eenzaam is? Negeer je het? Of nodig je iemand uit voor een bak koffie of een wandeling? Door in contact te blijven met elkaar en de taboe rondom eenzaamheid te doorbreken kunnen we elkaar helpen. Op https://www.eentegeneenzaamheid.nl/ lees je hoe jij een bijdrage kunt leveren aan het verminderen van eenzaamheid in onze samenleving. Tevens worden er in deze week van de eenzaamheid, ook verschillende activiteiten, workshops en informatiebijeenkomsten georganiseerd. Alles hierover vind je ook op deze website.

Deze blog wil ik graag eindigen met een uitspraak: ‘ Ga de weg van de eenzaamheid en je zult merken dat je niet eenzaam bent’ (auteur onbekend).

Bronnen: http://www.eenzaamheid.info, http://www.mentaalvitaal.nl/