Jetlag: wat doe je eraan?

Vlieg je binnenkort voor je werk of vakantie naar een verre bestemming in het oosten of westen? Of kom je net terug van een verre bestemming? Dan krijg je onherroepelijk te maken met jetlag: een ontregelde biologische klok. Maar wat is een jetlag nu eigenlijk precies, wat kun je eraan doen, en kun je een jetlag voorkomen? In dit blog lees je er alles over.

Wat is een jetlag?

Een jetlag ontstaat als je naar een andere tijdzone vliegt, dus in westelijke of oostelijke richting. Dat komt omdat je als het ware met de zon meevliegt (richting het westen), of juist tegen de richting in, waardoor de dag langer of korter duurt. Je horloge kun je snel instellen op de nieuwe tijd. Maar je biologische klok is helaas niet zo snel aan te passen. Je lichaam wil namelijk gewoon slapen als het thuis bedtijd is. Zelfs als in Los Angeles nog volop de zon schijnt, of in Bangkok iedereen gaat ontbijten. Het gevolg: lichamelijke ongemakken. Jetlag symptomen zijn onder andere:

1. Slaapstoornissen (’s nachts niet kunnen slapen of overdag heel slaperig zijn);
2. Vermoeidheid;
3. Duizeligheid;
4. Moeite met concentreren;
5. Hoofdpijn;
6. Opgezwollen voeten.

Hoe meer tijdzones je passeert, hoe meer last je kunt krijgen van jetlag symptomen. Overigens ervaren de meeste mensen meer klachten als ze in oostelijke richting vliegen, omdat er dan meer tijd ‘verloren’ gaat.

Eerste hulp bij jetlag

Last van jetlag symptomen? Dan zijn er een paar dingen die je kunt doen:

1. Geef zo min mogelijk gehoor aan je biologische klok. Kruip dus niet bij aankomst direct onder de wol als het nog middag is, maar probeer zo lang mogelijk wakker te blijven. Is het op de plaats van bestemming al avond, maar ben je nog niet moe? Ga dan toch gewoon naar bed. Je lichaam past zich op deze manier het snelst aan;

1. Blijf overdag zoveel mogelijk in daglicht, liefst in de felle zon. Je lichaam krijgt zo meer signalen dat het dag is, en zal minder snel in de slaapstand schieten;

1. Zorg ’s avonds voor een hele donkere kamer. Gebrek aan licht stimuleert het slaapproces in je hersenen;

1. Kun je ’s avonds de slaap echt niet vatten, dan kun je melatonine slikken. Dit stofje wordt door de pijnappelklier aangemaakt in de hersenen en zorgt ervoor dat je slaperig wordt. Melatonine in een pilletje heeft datzelfde effect. Slik melatonine ongeveer een half uur voor het naar bed gaan.

Jetlag voorkomen

Een jetlag voorkomen is helaas niet mogelijk. Wel kun je bepaalde leefregels in acht nemen om er zo min mogelijk last van te krijgen. Denk daarbij aan het volgende:

1. Verzet je horloge alvast naar de tijd van je bestemming. Vertrek je om 7.00 uur ‘sochtends, maar is het op plaats van bestemming op dat moment pas 1.00 uur in de nacht, zet je horloge dan op 1.00 uur. Je kunt psychisch alvast wennen aan het tijdsverschil;

1. Drink veel water, ook tijdens de vliegreis. Zo voorkom je uitdroging en help je je lichaam om fit te blijven;

1. Eet niet te veel of te vet: je lijf heeft het al zwaar genoeg door het tijdsverschil. Ontzie je spijsvertering en eet zo veel mogelijk lichte maaltijden. Laat alcohol en koffie voorlopig even staan;

1. Pas je bedtijd voor vertrek al vast aan: ga een paar dagen van te voren één of twee uurtjes later (als je richting het westen reist) of vroeger (oosten) naar bed. Zo lijkt het tijdsverschil straks wat minder groot.

Herstellen

Een veelvoorkomende vraag is ‘Hoe lang duurt het om van een jetlag te herstellen?’ Reis je naar het oosten, dan kan het een aantal dagen duren. Reis je naar het westen, dan duurt het ongeveer een dag. Dit verschilt per persoon. De één herstelt sneller dan de ander.

Bronnen: slaapinfo.nl, apotheek.nl, Huisarts & Wetenschap