4 meest voorkomende maag- en darmklachten

Aandoeningen aan het spijsverteringskanaal kunnen eten en drinken bemoeilijken of zelfs onmogelijk maken. Aangezien we de voedingsstoffen uit eten nodig hebben om te overleven, is het belangrijk om spijsverteringsaandoeningen aan te pakken.

Het maag-darmstelsel

Het maag-darmstelsel wordt gevormd door een kanaal dat zorgt voor transport en vertering van voedsel. Het kanaal loopt van de mond tot de anus en is opgebouwd uit de slokdarm, maag, dunne darm en dikke darm. Bij dit stelsel horen ook organen die voedingsstoffen opnemen uit het kanaal, zoals de lever, alvleesklier en galblaas.

De 4 meest voorkomende maag-darmklachten

Hieronder staan de meest voorkomende maag-darmklachten waar mensen last van hebben:

1. Pijn in de (onder)buik

Plaatselijke chemische veranderingen of drukveranderingen worden opgepikt door pijnsensoren in de organen, die deze signalen doorgeven aan de hersenen waardoor pijn wordt gevoeld.

De plaats van de pijn zegt meestal iets over de onderliggende oorzaak: middenboven (indigestie, maagzweer), midden (dunne darm – ontsteking, functioneel), rechterkant (blindedarmontsteking, galstenen), linkerkant (dikke darm – divertikelontsteking, darmontsteking) en anus (abces, aambeien, kloofjes).

2. Misselijkheid/braken

Dit is het gevolg als de maag of slokdarm voedsel niet kan verwerken, door een probleem ter plaatse of door signalen vanuit de hersenen.

Vaak is de oorzaak plaatselijk en is sprake van bijvoorbeeld voedselvergiftiging of een verhoogde zuurproductie. Andere plaatselijke oorzaken zijn voedselallergie, galstenen en alvleesklierontsteking.

Er zijn echter ook verschillende oorzaken waarbij de hersenen een rol spelen, zoals medicijngebruik, migraine, eetstoornissen en emotionele stress.

3. Oprispingen/opgeblazen gevoel

Dit ontstaat als er te veel gas in de maag of darmen aanwezig is. Dit kan komen doordat lucht wordt ingeslikt, waardoor je moet boeren, of doordat meer gas wordt geproduceerd in de darmen door de bacteriën die het voedsel verteren. Dit kan leiden tot winderigheid.

Andere oorzaken van gas in het maag-darmkanaal zijn voedselintoleranties zoals lactose-intolerantie (melk en zuivelproducten) en glutenintolerantie (tarwe, rogge en gerstproducten), of een verandering in de darmflora als gevolg van een infectie of antibiotica.

4. Onregelmatige stoelgang

Een normale stoelgang varieert van twee of drie keer per dag tot eens elke twee of drie dagen, zonder klachten of problemen.

Soms kan de ontlasting echter dun of waterig zijn, dan is sprake van diarree. Je kan diarree krijgen door bijvoorbeeld een infectie, ontsteking of voedselintolerantie.

Ga je minder dan drie keer per week naar de wc en is de ontlasting hard en komt deze moeizaam, dan spreken we van constipatie. Dit wordt vaak veroorzaakt door een tekort aan vocht en vezels. Ook medicijngebruik kan invloed hebben op de stoelgang (zowel diarree als constipatie).

Behandeling van maag- en darmklachten

De arts moet beoordelen of het probleem structureel (een fysieke verandering in het maag-darmstelsel) of functioneel (een verandering in hoe het maag-darmstelsel werkt) van aard is.

Daarvoor moet de arts weten wat de symptomen zijn, de buik bevoelen en vaak bloed en ontlasting onderzoeken. Hij kan ook verschillende scans maken en het maag-darmkanaal van binnen bekijken met een kleine camera (endoscopie).

Structureel probleem

Als het probleem structureel van aard is, dan kan het worden verholpen met een operatie of medicijnen, afhankelijk van de precieze aard en locatie van het probleem.

Funtioneel probleem

Als het een functioneel probleem is – een normaal maag-darmkanaal dat voedsel niet goed transporteert en verteert – dan is de behandeling ondersteunend.

Hieronder staan enkele eenvoudige tips voor een gezonde maag-darmwerking: pas je vezelniveau aan, verminder stress, beweeg meer en ga vaker naar de wc. Hoewel dat laatste natuurlijk makkelijker gezegd dan gedaan is, is het effect op veel voorkomende functionele syndromen – zoals het prikkelbare darmsyndroom – vaak groot.

Ernstigere klachten en symptomen!

Hoewel deze veel minder vaak voorkomen, moeten klachten als bloed in de ontlasting, plotselinge verandering in de frequentie van de stoelgang, onvermogen om te slikken, opzetten van de buik of gewichtsverlies zeer serieus worden genomen. Deze kunnen wijzen op een ernstige structurele maag-darmziekte zoals kanker of een ontsteking. Bij dergelijke klachten moet direct een arts worden geraadpleegd.

Maar ook minder ernstige maag-darmproblemen zou u aan een arts moeten voorleggen, zodat deze uw klachten kan beoordelen en behandelen. Vertrouw op je onderbuikgevoel!

Syed Z Arfeen
Medisch adviseur
December 2016