Spataderen? Je kunt er iets aan doen

Spataderen

Spataderen komen regelmatig voor. Zo’n 25% van de bevolking heeft er last van, vrouwen wat meer dan mannen. Spataderen komen vooral voor op de benen en veroorzaken meestal geen klachten. Toch worden ze vaak behandeld, met name omdat ze ontsierend kunnen zijn. In dit artikel lees je alles over spataderen. Hoe ze ontstaan, hoe je ze kunt voorkomen en hoe ze behandeld kunnen worden.

Wat zijn spataderen?

Ons lichaam bevat slagaderen en aderen. Slagaderen zorgen ervoor dat zuurstofrijk bloed van het hart naar de rest van het lichaam getransporteerd wordt. Het bloed geeft het zuurstof af aan de weefsels en het zuurstofarme bloed stroomt via de aderen weer terug naar het hart. Spataderen (varices) zijn verwijdde aderen. Ze zien eruit als duidelijk zichtbare, blauwpaarse, kronkelende aderen. De grootte van spataders varieert. Er zijn kleine spataderen die vaak in kluwens voorkomen (takkebosvenen). Andere spataderen hebben een dikte van enkele millimeters tot een ruime centimeter. Ze kunnen vele centimeters lang zijn.

In de meeste gevallen geven de spataders geen klachten, behalve dat je het ontsierend kunt vinden. In sommige gevallen zijn er wel klachten, waaronder een moe gevoel in de benen, rusteloze benen, jeuk of pijn op de plek van de spatader of bloeden uit de spatader.

Hoe ontstaan ze?

Spataderen ontstaan door zwakte van de vaatwanden. Onder invloed van de zwaartekracht staat er veel druk op de vaatwanden van de aderen in de benen. Normaal gesproken wordt deze druk opgevangen door klepjes in de aderen, die er tevens voor zorgen dat het bloed weer naar boven, richting het hart kan stromen. Als de vaatwand verzwakt is werken deze klepjes niet goed of zelfs helemaal niet meer. Bloed hoopt zich op en de druk in de ader stijgt, waardoor deze wijder wordt. Dan kan een spatader ontstaan.

Het ontstaan van spataderen is vaak erfelijk bepaald. Daarnaast lopen mensen die (beroepsmatig) veel staan, zwangere vrouwen, ouderen en mensen met trombose extra risico op het krijgen van spataders.

De behandeling van spataderen

Spataders kunnen meestal geen kwaad en hoeven niet altijd behandeld te worden. Vaak wordt er alleen wat aan gedaan als je klachten ervaart of om cosmetische redenen. Er zijn diverse behandelingen mogelijk. Met een arts kun je bespreken welke methode voor jou het beste is.

Elastische kousen
Door het dragen van elastische kousen verdwijnen spataders niet, maar je kunt er wel de klachten mee verminderen. De elastische kousen geven druk van buitenaf, waardoor ze de aders ‘helpen’ om het bloed terug naar het hart te laten stromen.

Dichtspuiten
Kleine tot middelgrote spataderen kunnen verwijderd worden door ze dicht te spuiten. Hierbij wordt er een soort lijm in de ader gespoten, waarna deze dicht gedrukt wordt. De spatader wordt afgesloten en door het lichaam zelf opgeruimd. Er wordt geadviseerd om na de behandeling enkele weken een elastische kous te dragen.

Strippen
Het chirurgisch verwijderen van spataders heet strippen. Hierbij wordt het betreffende bloedvat op twee plekken blootgelegd en doorgesneden en vervolgens uit het been verwijderd. Strippen gebeurt onder algehele narcose of na een ruggenprik. Na de behandeling dien je gedurende enkele weken een elastische kous te dragen. Dankzij moderne technieken zoals de laser wordt strippen tegenwoordig niet heel vaak meer toegepast.

Lasertherapie
Dankzij lasertherapie kan een spatader dicht gelaserd worden. Er wordt een kleine snede in de huid gemaakt via welke een dunne laserdraad in het bloedvat opgevoerd wordt. Het laserlicht zorgt ervoor dat het bloedvat afgesloten wordt. De lichaam ruimt de ader zelf op. Deze behandeling kan meestal onder plaatselijke verdoving plaatsvinden, wat een groot voordeel oplevert.

Spataderen voorkomen

Het ontstaan van spataderen is niet altijd te voorkomen. Toch zijn er een aantal dingen die je kunt doen om klachten te verminderen en verergering van de spataderen te voorkomen. Er zijn bijvoorbeeld middelen verkrijgbaar die spataderen verminderen, denk aan spataderolie. Als medisch bioloog raad ik je aan om veel te bewegen. Door regelmatig te wandelen, fietsen of zwemmen kunnen klachten verdwijnen. Doordat de beenspieren in beweging zijn bevordert de terugstroom van bloed naar het hart en worden de aders in de benen ontlast. Daarnaast is het belangrijk om lang staan te voorkomen. Loop regelmatig rond en beweeg met je voeten. Als je zit kun je de benen op een kussen leggen, zodat de druk in de aders afneemt.

Bronnen: Thuisarts.nl, Flebologie.com, Jeroenboschziekenhuis.nl