Spier- en gewrichtspijn in de winter

De eerste vorst is een feit, temperaturen dalen, het is regenachtig en sjaals hangen om onze nekken. Kortom: het winterweer is begonnen. Als fysiotherapeut zie ik het hele jaar door mensen met chronische gewrichtsklachten zoals artrose en reuma. Wanneer het weer kouder en natter wordt, krijgt bijna elk van deze patiënten meer gewrichtspijn en andere pijnklachten. Heeft het weer echt zoveel invloed op je gewrichten? Of is hier een andere verklaring voor? In dit artikel wordt op deze vragen antwoord gegeven.

Heeft het weer invloed op pijn?

Het is heel lastig om onderzoek te doen naar wat de invloed is van het weer op gewrichtspijn. Allereerst is het weer een ontzettend complex systeem wat bestaat uit verschillende variabelen. Daarnaast moet je er rekening mee houden dat ook je gemoedstoestand beïnvloed wordt door het weer: je wordt vaak depressiever wanneer het regent en depressieve gevoelens zorgen voor meer pijn. Maar zorgt het weer direct in dat geval voor meer pijn of is het je sombere gemoedstoestand?

Ook is er nog een psychologische component. Ongeveer 60% van de chronische pijn patiënten gelooft dat het weer invloed heeft op de hoeveelheid pijn. Wanneer je denkt dat regen pijn veroorzaakt, dan besteed je meer aandacht aan pijn op een regenachtige dag, dan op een zonnige dag. Er is veel onderzoek gedaan naar de relatie tussen weer en gewrichtspijn, maar slechts bij een beperkt aantal aandoeningen. Artrose en reuma zijn het meest onderzocht.

Weersomstandigheden en gewrichtspijn

In de laatste helft van de 19e eeuw is er veel onderzoek gedaan naar weerfronten. Wanneer een weerfront door een gebied beweegt, wordt dit voorafgegaan door een golf van positieve ionen in de lucht. De patiënten in dit onderzoek gaven aan dat ze veranderingen in de lucht konden voelen, uren soms wel dagen voordat een front het gebied bereikte. De pijn vergrootte wanneer het front aankwam en was op zijn ergst wanneer ze bij of in het centrum van het front waren. Nu denk je misschien: ok, maar wat heb ik aan zo’n oud onderzoek? Ondanks dat het heel oud is, zijn er nu ook nog veel onderzoekers die deze theorie geloven en daar ook op voortborduren in hun eigen onderzoek.

Temperatuur, luchtvochtigheid en luchtdruk

Temperatuur, luchtvochtigheid en luchtdruk zijn de meest afzonderlijk onderzochte items van het weer bij reuma en artrose. Ondanks dat er veel onderzoek gedaan is, is er nog steeds geen conclusie getrokken of en hoe het weer pijn bij gewrichtsziekten beïnvloed. Dit komt dus omdat het weer uit meerdere componenten bestaat en een verband is daarom moeilijk aan te tonen.

Kou en warmte

Sommige onderzoekers hebben gevonden dat hoge temperaturen een negatieve invloed hebben op pijn, terwijl andere onderzoekers deze negatieve invloed juist vonden bij lage temperaturen. Ook zijn er onderzoekers die gevonden hebben dat slechts een kleine groep echt gevoelig is voor het weer. Toch hebben veel meer mensen met bepaald weer meer pijn. Hoe kan dat dan?

Een verklaring die onderzoekers daarvoor hebben is dat het klimaat rondom jou heen (dus dicht bij je huid) veel meer invloed heeft dan het weer buiten. Dat is in principe ook logisch, als je heel de dag met ramen en deuren gesloten binnen zit, zou je geen last moeten hebben van het weer. En inderdaad, er zijn aanwijzingen dat een hoge luchtvochtigheid heel dicht bij de patiënt zijn huid voor meer pijn zorgt. Je zou dus denken dat mensen met spier- en gewrichtsklachten meer last hebben van warm weer aangezien de luchtvochtigheid dan meestal hoger is. Er zijn echter ook juist mensen die meer pijn hebben bij koud weer. Bij koud weer is de doorbloeding van je gewrichten en spieren minder, waardoor pijn en stijfheid ontstaat.

Klachten verminderen

Er zijn verschillende manieren om de spier- en gewrichtsklachten te verminderen. Wanneer je last hebt van meer pijn bij warm en vochtig weer moet je dus proberen om de luchtvochtigheid bij je huid laag te houden. Dit kan bijvoorbeeld door weinig kleren aan te doen, je moet ervoor zorgen dat de vochtigheid weg kan.

Heb je last van meer pijn bij koud weer dan moet je dus proberen om je lichaam warm te houden. De warmte zorgt voor een betere doorbloeding van je gewrichten en spieren en daarmee voor minder pijn en stijfheid. Je kan ook voor meer warmte zorgen door middel van warmtetegel en infraroodsauna’s.