- Algemeen
Wat is pijn eigenlijk?
Geschreven door: Redactie
Laatste update:
Wat gebeurt er in je lichaam bij pijn?
Iedereen heeft wel eens pijn, wat als vervelend ervaren wordt, maar eigenlijk is pijn een waarschuwingssysteem van ons lichaam. Pijn beschermt en waarschuwt het lichaam tegen gevaar en ergere beschadiging. Denk bijvoorbeeld aan wanneer je met je hand onder heet water uit de kraan terecht komt. Dat doet pijn, waardoor je automatisch je hand terugtrekt en daarmee (ergere) verbranding voorkomt. In dit artikel krijg je antwoord op de vragen: wat is pijn en wat gebeurt er in het lichaam als je pijn hebt.
Wat is pijn?
Pijn is een onaangenaam gevoel dat je kunt ervaren. Het is niet zichtbaar of meetbaar. Alleen jijzelf voelt of en hoeveel pijn je hebt.
Er zijn verschillende soorten pijn
Pijn voel je op de plek waar het lichaam beschadigd is, zoals in bovenstaand voorbeeld op je hand. Goed om te weten is dat de mate van pijn die je ervaart niet overeen hoeft te komen met de ernst van de verwonding of beschadiging van het lichaam. Veel pijn ervaren wil dus niet zeggen dat er ook veel schade is. Dat is bijvoorbeeld het geval bij sporters die ondanks een blessure door kunnen gaan en pas na de wedstrijd ontdekken dat ze pijn hebben. Of als je al een paar nachten slecht geslapen hebt, dan ervaar je veel sneller en meer pijn dan wanneer je niet moe bent. Pijn is dus niet alleen afhankelijk van de mate van schade in het lichaam, maar ook van psychische, lichamelijke en sociale aspecten.
Hoe werkt pijn?
In het lichaam bevinden zich sensoren; zenuwuiteinden die verbonden zijn met het ruggenmerg. Via het zenuwstelsel sturen deze sensoren berichten naar de hersenen. Onderweg passeren deze berichten zogenaamde schakelstations in het ruggenmerg en de hersenen. Hier wordt bepaald of een bericht wordt doorgestuurd of niet. De berichten verplaatsen zich van schakelstation naar schakelstation. Bijzonder is dat deze stations een bericht ook kunnen tegenhouden, verzwakken of versterken. Het zijn als het ware poortwachters die bepalen in welke mate de signalen worden doorgegeven. Als bijvoorbeeld je hand beschadigd is, door verbranding of een andere verwonding, dan sturen de sensoren in de hand via de schakelstations in het ruggenmerg een bericht naar de hersenen. De hersenen zorgen er vervolgens voor dat er een pijngevoel ontstaat, waardoor je je hand onder de hete kraan vandaan trekt.
Wanneer ontstaat pijn?
Pijn ontstaat bij een beschadiging van het lichaam, bijvoorbeeld door een val, klap, steek of bij verbranding. Pijn kan echter ook ontstaan bij een ontsteking in het lichaam, bij een zwelling, beknelling, zuurstoftekort of overbelasting van het lichaam. Soms is er geen duidelijke lichamelijke oorzaak voor de pijn aan te wijzen. In dat geval spelen vaak emotionele of sociale aspecten een rol. Dat is de reden dat mensen bij spanning, stress of bijvoorbeeld het verlies van een dierbare lichamelijke pijn kunnen voelen.
Acute en chronische pijn
Er is onderscheid te maken tussen acute en chronische pijn.
- Acute pijn ontstaat direct na een verwonding of beschadiging van het lichaam en gaat relatief snel weer over. Als je je hand verbrandt, dan ervaar je dus acute pijn. Ook de pijn na een operatie wordt acute pijn genoemd.
- Chronische pijn is pijn die lang aanhoudt, minimaal 3 tot 6 maanden. We spreken van chronische pijn als er geen aanwijzingen meer zijn van weefselschade. Dit is het geval bij pijn die aanwezig blijft nadat een ziekte of aandoening al genezen is. Chronische pijn heeft geen waarschuwingsfunctie meer en is in feite nutteloos.
Er zijn wel uitzonderingen op wanneer we pijn acuut of chronisch noemen. Bijvoorbeeld als zenuwschade of een niet goed functionerende zenuw de oorzaak is voor de langdurige pijn. Er is dan wel weefselschade, maar het wordt toch chronische pijn genoemd. Daarnaast is van veel soorten pijn de oorzaak onbekend. Het is vaak ook onbekend of er sprake is van weefselschade. Als deze pijnen lang aanhouden worden ze ook chronisch genoemd.
Wat kun je zelf doen als je pijn hebt?
Dit artikel heeft antwoord gegeven op de vraag: wat is pijn? Gelukkig zijn er verschillende dingen die je kunt doen als je pijn hebt. Belangrijk is om eerst de oorzaak te achterhalen. Door het behandelen van de oorzaak verdwijnt vaak ook de pijn. Je kunt wachten totdat de pijn vanzelf verdwijnt, maar in sommige gevallen is de pijn zo hevig dat je er iets aan wilt doen. Er zijn pijnstillers om de pijn te verminderen. Heb je heftige pijn of houdt het lang aan, ga dan naar je huisarts voor advies. Deze kan je eventueel specifieke of sterkere pijnstillers voorschrijven.
Bronnen: Rijndam.nl, Pijn.com, Erasmusmc.nl, Thuisarts.nl,