Wat je nog niet wist over malaria

Wereld Malaria Dag

Op 25 april is het Wereld Malaria Dag. Op deze dag wordt stilgestaan bij de wereldwijde bestrijding van malaria. Deze ziekte treft meer dan 100 landen en is een groot probleem. In Nederland wordt het gezien als importziekte, te veel mensen gaan onvoldoende beschermd naar tropische gebieden, waardoor ze besmet raken met malaria. Lees hier feiten die je misschien nog niet wist over deze ziekte.

De muggen zijn ’s nachts actief

Malaria wordt veroorzaakt door een infectie met de Plasmodium parasiet, die wordt overgedragen door een beet van de Anophelis muggen. Zoals veel andere muggen is ook dit insect actief tussen zonsondergang en zonsopkomst. Er zijn verschillende gradaties in malaria die een mild tot zeer ernstig ziekteverloop kennen. 10 tot 14 dagen na de besmetting ontstaan de eerste klachten, waaronder koorts, koude rillingen, spierpijn en hoofdpijn.

Malaria breekt rode bloedcellen af

Malaria breekt rode bloedcellen af waardoor je organen en weefsels niet voldoende zuurstof krijgen. Onbehandelde malaria leidt dan ook tot ernstige gezondheidsproblemen. De symptomen komen meestal in aanvallen van vier tot acht uur, die telkens na een aantal dagen weer terugkomen. Malaria kan dodelijk zijn, maar is met geneesmiddelen goed te voorkomen én te behandelen.

Alleen vrouwelijke muggen brengen malaria over

De malariaparasiet wordt alleen overgebracht via een beet van een vrouwelijke mug die hiermee geïnfecteerd is. Muggen leven over het algemeen van plantensap. Zodra een vrouwelijke mug bevrucht is heeft zij eiwitten nodig die zich in ons bloed bevinden om eitjes te kunnen leggen. Om deze reden steken alleen de vrouwtjes muggen en kunnen alleen zij de malariaparasiet overbrengen.

Malaria is één van de dodelijkste ziekten in arme landen

Elk jaar sterven er 627.000 mensen aan deze ziekte. Dat betekent dat er elke minuut ergens ter wereld een persoon aan malaria sterft. Voornamelijk door gebrek aan kennis en geld, want deze ziekte is goed te voorkomen en behandelen. Schrijnend is dat €0,35 al genoeg is om een kindje van 1 tot 5 jaar te genezen van malaria.

Meer risico voor kinderen

Kinderen zijn een speciale risicogroep voor het krijgen van malaria. Hun immuunsysteem is nog niet volledig ontwikkeld, waardoor het risico op een ernstig verloop van malaria groter is. Het is de meest ernstige ziekte die kinderen op reis kunnen oplopen. In Afrika is malaria zelfs doodsoorzaak nummer 1 onder kinderen. Na het verschijnen van de eerste griepachtige symptomen kan de ziekte zich in korte tijd ontwikkelen tot een zeer ernstige vorm. Kinderen lopen dan ook meer risico op complicaties als shock, coma of zelfs overlijden.

150-300 malaria gevallen in Nederland

Jaarlijks raken er in Nederland tussen de 150 en 300 mensen besmet met deze ziekte. Vroeger kwam malaria veel meer in Europa en in Nederland voor, maar door een effectieve behandeling van de patiënten en bestrijding van de muggen werd Nederland in 1970 ‘malariavrij’ verklaard. Tegenwoordig is het vooral een reizigersziekte die wordt opgelopen in de (sub)tropen. Gelukkig zijn er malariapillen en malariatabletten die helpen voorkomen dat je besmet raakt.

Na 5-16 dagen komen de parasieten vrij uit de lever

Ben je besmet met malaria, dan is het belangrijk om je zo snel mogelijk te laten behandelen. Na een steek van de mug gaan de parasieten naar de lever, waar ze zich vermenigvuldigen. Na 5-16 dagen komen de parasieten vrij uit de lever en dringen de rode bloedcellen binnen, waar ze zich verder vermenigvuldigen. Vanaf dat moment ontstaan er ziekteverschijnselen. Uiteindelijk barsten de rode bloedcellen, waarna de parasieten weer nieuwe bloedcellen binnendringen. Dit zorgt ervoor dat er steeds meer parasieten komen en dat de symptomen steeds ernstiger worden.

Bij snelle diagnose is malaria binnen 3 dagen te genezen

Om malaria te bestrijden is goede behandeling vereist. Eenvoudige malaria kan behandeld worden met een medicijnenkuur van drie dagen. Bij vergevorderde of ernstige malaria is een ziekenhuisopname vaak noodzakelijk. Ga daarom altijd naar de huisarts als je in een malariagebied bent geweest en griepachtige symptomen hebt.

Bronnen: RIVM.nl, LUMC.nl, Thuisvaccinatie.nl, Artsen zonder Grenzen, Travelclinic.com