Wereldgezondheidsdag 2015

De misleiding van Sneeuwwitje

De jaarlijkse Wereldgezondheidsdag 2015 staat in het teken van veilig voedsel. De vragende titel: ‘How safe is your food?’ raakt mij en zet me direct aan het denken over waar het voedsel dat ik eet eigenlijk vandaan komt en hoe gerust ik er op mag zijn dat dit ‘goed’ is. Het eerste doel van de Wereldgezondheidsdag is bereikt: bewustwording.

Net als zovelen ga ik er vanuit dat het eten uit de supermarkt veilig is, maar kun je hier wel klakkeloos van uit gaan? Nog niet zo lang geleden kwam in het nieuws dat er rundvlees verkocht is dat mogelijk besmet was met miltvuur (een bacterie). De Nederlandse Voedsel- en Waren Autoriteit (NVWA) heeft het vlees ‘tot en met de winkels teruggehaald’, maar consumenten die de producten al gekocht hadden zijn hier niet over geïnformeerd….. Plotseling voel ik me net Sneeuwwitje die, naïef als ze is, de giftige appel aanneemt zonder hierbij na te denken over de bedoelingen van de heks. Ik word me bewust van mijn argeloosheid met betrekking tot het voedsel dat ik koop. En ook al heb ik geen boze stiefmoeder, ik realiseer ik me dat je als consument kritisch moet zijn omdat je afhankelijk bent. Afhankelijk van het land waar je in leeft vanwege de politieke beslissingen die er worden genomen en het opvolgen van de wet- en regelgeving door de voedselproducenten als je het hebt over de veiligheid van je voedsel. Om dan nog maar niet te spreken over de marketing die ingezet wordt om jou, de consument, over te halen om een product te kopen. Verbaasd vraag ik me af: is je dagelijkse voedsel een gezondheidsboost of gevarencocktail?

Addertjes onder het gras

Omdat er in de wereld vele monden zijn om te voeden is de voedselindustrie een belangrijke sector waar iedereen van afhankelijk is, maar ook een sector waar veel geld in te verdienen valt. Iedereen moet tenslotte dagelijks eten. Daarom moeten er beslissingen worden gemaakt om grote hoeveelheden voedsel te kunnen produceren, keuzes die in eerste instantie goed lijken te zijn kunnen op lange termijn fout blijken. De nadelige gevolgen kunnen slecht zijn voor het milieu, de dieren of de mens. Een aantal kwesties, uiteenlopend van aard, zal ik in deze blog met je doornemen: food for thought.

Veilig voedsel

Het gebruik van antibiotica in diervoeding en van (chemische) bestrijdingsmiddelen zijn voorbeelden van addertjes onder het gras. Het zijn omstreden middelen in de voedingsindustrie. Antibiotica worden toegevoegd aan de voeding voor dieren in veehouderijen (dieren voor vleesproductie of zuivelindustrie) om ziektes uit te bannen en als groeibevorderaar. Door het gebruik van antibiotica ontstaat er resistentie. Dit houdt in dat ze immuun worden tegen antibiotica, de E. coli- en salmonella bacterie zijn hier voorbeelden van. Dit heeft als gevolg dat je ziek kan worden (hoewel de NVWA zegt dat consumenten vanwege de kleine hoeveelheden hier geen schade van zullen ondervinden), maar ook dat het steeds moeilijker wordt om ziektes te bestrijden omdat bacteriën resistent worden. Hetzelfde gaat op voor bestrijdingsmiddelen die worden ingezet om de oogst of die mooie rozenstruik in je tuin te beschermen. Intensieve landbouw is afhankelijk van bestrijdingsmiddelen om een goede oogst te realiseren. Blootstelling aan bestrijdingsmiddelen of resten op gewassen komen ook (in mindere mate) bij je binnen, in je huis of in je lijf, welke voor gezondheidsrisico’s kunnen zorgen. Het eten van verkeerd (bereid) voedsel kan leiden tot voedselvergiftiging of voedselinfectie.

100% Biologisch?

Dan de kwestie van biologische eetwaar. Biologische producten bevatten minder bestrijdingsmiddelen dan niet-biologisch geteeld voedsel. Desalniettemin wordt er ook in de biologische tuinbouw en veeteelt gebruik van gemaakt. Of biologisch eten dan gezonder is kun je betwijfelen. Biologisch vlees is echter wel diervriendelijker en de landbouw is duurzamer. Dat geeft dan toch weer een goed gevoel bij het aanschaffen van je dagelijkse boodschappen. Een slimme keuze dus voor je geweten, maar voor je portemonnee iets minder.

Boerenverstand

Het vinden van gezonde voeding anno 2015 lijkt een hele opgave met al die addertjes onder het gras. Hoe je het ook wendt of keert, de verantwoordelijkheid voor wat je in je mond stopt en de beslissing of dat goed voor je is of niet, ligt bij jou als consument. Gelukkig kom je met gezond verstand al een heel eind! Een gezond en evenwichtig voedingspatroon bestaat uit gevarieerde voeding en daar heb je zelf de keuze in. Lees eens de achterkant van de verpakking om er achter te komen wat er werkelijk in je voeding zit. En mocht je in een kritische bui zijn of wanneer je je bekommert om het welzijn van flora en fauna, doe dan eens research naar waar je voeding vandaan komt en beslis of je er achter staat hoe dit geproduceerd wordt. Wees kritisch, wees verschillig: anders zit jij met de gebakken peren en niet de directeuren die de stempels met hun goedkeuring drukken op het gebruik van een nieuw E-nummer.