Symptomen van osteoporose

Osteoporose is een sluipend proces dat in het begin geen klachten geeft. Vaak wordt deze aandoening dan ook pas opgemerkt wanneer het verlies aan botmassa zodanig is dat er door een val of ongelukkige beweging een bot breekt.

Zelfs bij dagelijkse bezigheden zoals tillen, bukken of opstaan kan dit gebeuren. Op welke leeftijd de botten zo poreus en fragiel zijn geworden dat dit gebeurt, is niet te voorspellen. Dit hangt ondermeer af van de oorzaak van osteoporose en daarmee de leeftijd waarop het botontkalkingproces begint alsmede de snelheid waarmee dit proces voortschrijdt.

De symptomen van osteoporose zijn dus fracturen én de klachten die hieruit voortvloeien, waaronder pijn. Onder fracturen valt ook het inzakken van de rugwervels (compressiefractuur). Dit is het meest voorkomende verschijnsel bij osteoporose. Daarnaast zien we veel pols- en heupbreuken en ribfracturen.

Het inzakken van de rugwervels

Bij osteoporose zijn de rugwervels vaak het meest aangetast. Het symptoom van een inzakking van een wervel is vaak acute rugpijn. Vaak verdwijnt deze pijn na korte tijd, waardoor er geen foto van de rug wordt gemaakt en de wervelfractuur niet meteen wordt bemerkt. De pijnklachten kunnen echter ook aanhouden en chronisch worden. Bovendien kan er steeds meer pijn ontstaan, omdat de rugwervels geleidelijk aan steeds meer inzakken. Een gevolg hiervan is dat de patiënt krimpt en de rug steeds krommer wordt. Hierdoor kunnen er tal van andere klachten ontstaan, zoals

Orgaanklachten

Wanneer de wervelkolom erg krom is geworden, wordt de ruimte in de borstkas kleiner en komen de longen onder druk te staan. Dit kan leiden tot ademhalingsmoeilijkheden en vergroot de kans op een longontsteking. Door het krimpen kan ook de maag uitzakken, met een bollere buik als gevolg. Wanneer de buikorganen op de blaas gaan drukken, kan er ongewenst urineverlies (incontinentie) optreden;

Evenwichtsverlies

Wanneer de rugwervels inzakken en de rug verkromt, verandert de lichaamshouding en manier van lopen. Zo kunnen mensen meer met hun hoofd naar voren gaan lopen. Zo’n voorovergebogen houding heet kyfose en kan een verlies aan evenwicht tot gevolg hebben. Hierdoor valt men eerder, waardoor de kans op botbreuken weer groter wordt.

Spierpijn

Dit symptoom van osteoporose is het gevolg van een veranderde lichaamshouding en/of een verkrampte houding door de angst om te vallen. Ook het langdurige aanspannen van spieren om pijn zoveel mogelijk te verlichten, kan spierpijn en spierkramp veroorzaken;

Neuropathische pijn

Wanneer de wervelkolom inzakt, ontstaat druk op uittredende zenuwbanen. Deze zenuwpijn kan uitstralen naar de armen en benen of kan tintelingen in de handen of voeten geven. Soms zijn er uitvalsverschijnselen.

Botbreuken

Vijftienduizend gebroken heupen, zestienduizend gebarsten wervels, twaalfduizend geknapte polsen en veertigduizend andersoortige botbarsten. Naast wervelbreuken zijn dit zijn in Nederland de jaarlijkse breukcijfers van vijftigplussers met osteoporose.

Gebroken heup

Een van de meest gevreesde symptomen van osteoporose is een gebroken heup. Dit komt omdat een gebroken heup bij ouderen verschillende complicaties kan geven. Denk bijvoorbeeld aan wondinfecties, decubitus (doorliggen) en delier (verwardheid). Eén op de vier tot zes heupfractuur patiënten overlijdt aan de gevolgen hiervan en meer dan de helft raakt invalide. De symptomen van een heupfractuur zijn onmiddellijke, zware pijn in de heup. De minste beweging doet pijn en het is onmogelijk om erop te staan.

Gebroken rib

Een ribfractuur komt ook vaak voor bij osteoporose, soms zonder aanwijsbare oorzaak. Een gebroken rib kan erg pijnlijk zijn, vooral tijdens hoesten of niezen. Een ribfractuur kan echter ook nagenoeg zonder symptomen zijn, waardoor het soms onopgemerkt blijft.

Polsbreuk

Een polsbreuk ontstaat meestal door een ‘low energy trauma’ zoals een val in huis of op straat. Heftige pijn is de belangrijkste klacht. Andere symptomen zijn bewegingsbeperking, zwelling en verminderde kracht.

Hoe wordt de diagnose osteoporose gesteld?

Als u zichzelf herkent in één of meer van de bovenstaande symptomen herkent, kan het zijn dat u osteoporose heeft. Wanneer u ouder bent dan 50 is dit een reële mogelijkheid, zeker wanneer u een vrouw bent die door de overgang heen is en/of andere osteoporose risicofactoren op u van toepassing zijn.

Om de gevolgen van osteoporose te beperken, is het belangrijk om de diagnose zo vroeg mogelijk te stellen zodat zo snel mogelijk met de behandeling kan worden gestart.

Botdichtheidmeting

Ingezakte wervels kunnen met een röntgenfoto worden vastgesteld. Bij andere botbreuken wordt meestal een botdichtheidmeting gedaan om de diagnose osteoporose te stellen.