Imiquimod

Wat is imiquimod?

De werkzame stof imiquimod stimuleert het afweersysteem in de huid om bepaalde afwijkingen te herstellen. Hierdoor wordt de groei van bepaalde huidcellen geremd en kan de huid genezen. Geneesmiddelen op basis van imiquimod worden op de huid aangebracht in de vorm van een crème en zijn verkrijgbaar in de sterktes 37,5 mg en 50 mg per gram crème. Dit geneesmiddel is verkrijgbaar met een doktersrecept.

Waar wordt imiquimod voor gebruikt?

Artsen schrijven crème met imiquimod voor bij genitale wratten, actinische keratose en basaalcelcarcinoom (huidkanker).

Genitale wratten

Genitale wratten behoren tot de meest voorkomende seksueel overdraagbare aandoeningen. Deze soa wordt veroorzaakt door een virus. Na de besmetting groeien de wratjes op de geslachtsdelen en rond de anus. Genitale wratten doen geen pijn, maar zijn ontsierend en bovendien besmettelijk. Over het algemeen genezen de wratten vanzelf, hoewel dat lang kan duren. Een behandeling met imiquimod versnelt het proces. De werkzame stof zorgt ervoor dat de afweer in actie komt tegen de groei van de cellen die met het virus besmet zijn. Hierdoor verdwijnt het virus en daarmee ook de wratten.

Actinische keratose

Bij actinische keratose ontstaan er huidkleurige of lichtbruine plekjes op de huid die wat ruwer of eeltachtig aanvoelen. Ze zijn vaak het gevolg van jarenlange blootstelling aan zonlicht. Soms kan zo’n plekje uitgroeien tot huidkanker. Daarom halen artsen de actinische keratose vaak weg. Dat kan onder andere door een crème met imiquimod te gebruiken. De crème zorgt ervoor dat de afwijkende huidcellen door het lichaam zelf worden opgeruimd.

Basaalcelcarcinoom

Basaalcelcarcinoom is de meest voorkomende vorm van huidkanker. U herkent deze aandoening aan glazig bobbeltje op de huid waarin een zweertje met korst ontstaat. Over het algemeen is een basaalcelcarcinoom goed te behandelen, mits dat op tijd gebeurt. Een geneesmiddel met imiquimod zorgt ervoor dat de afweer in de huid toeneemt. Hierdoor verdwijnen de kankercellen.

Hoe gebruik ik het middel?

In welke vormen is de werkzame stof verkrijgbaar? De stof imiquimod wordt verwerkt in een crème. Breng het medicijn altijd aan op een gewassen en goed gedroogde huid. Wrijf de crème in de huid totdat het product volledig is opgenomen. Was voor en na het aanbrengen van de crème uw handen. Bescherm de omliggende huid met een vette crème zoals vaseline.

Hoeveel mag ik ervan gebruiken? Breng het product dun aan en alleen op de aangedane plekken, bij voorkeur voor het slapengaan. Na het aanbrengen mag de huid gedurende 6 tot 8 uur niet nat worden. Het medicijn kan dan goed zijn werk doen. Dek de behandelde huid niet af om bijwerkingen te voorkomen.

Hoe vaak mag ik het gebruiken? In principe gebruikt u de crème met imiquimod eenmaal per dag. Dit geneesmiddel wordt met tussenpozen gebruikt. De richtlijnen voor dosering zijn als volgt:

bij genitale wratten: breng de crème drie dagen per week aan, met steeds 1 dag ertussen (bijvoorbeeld maandag, woensdag, vrijdag).
bij actinische keratose: breng de crème vijf dagen per week aan (bijvoorbeeld maandag tot en met vrijdag), daarna gebruikt u de crème twee dagen niet.
bij basaalcelcarcinoom: breng de crème met 37,5 mg/g driemaal per week aan (om de dag). Breng de crème met 50 mg/g vijf dagen per week aan (onafgebroken).

In de bijsluiter leest u meer over de dosering.

Hoelang mag ik het blijven gebruiken? Herhaal het wekelijkse schema voor zolang als een arts dit adviseert. De algemene richtlijnen hiervoor zijn als volgt:

Bij genitale wratten: gebruik dit geneesmiddel niet langer dan 16 weken achter elkaar.
Bij actinische keratose: gebruik de crème niet langer dan vier weken achter elkaar. Heeft dit onvoldoende effect, dan kan een arts u nogmaals een kuur voorschrijven.
Bij basaalcelcarcinoom: gebruik het geneesmiddel niet langer dan zes weken achter elkaar. Heeft dit onvoldoende effect, dan kan een arts u nogmaals een kuur voorschrijven.

Dit medicijn is niet geschikt voor kinderen jonger dan 18 jaar.

Wat moet ik doen als ik een dosis ben vergeten? U gebruikt de crème ‘s avonds. Merkt u later die avond of ’s nachts dat u het medicijn niet heeft aangebracht, dan kunt u dat alsnog doen. Komt u er de volgende ochtend pas achter, sla de vergeten dosis dan over. U mag dit geneesmiddel namelijk niet vaker dan eenmaal per etmaal aanbrengen.

Wat zijn mogelijke bijwerkingen?

De werkzame stof imiquimod wordt door de meeste mensen goed verdragen. Soms kunnen er bijwerkingen optreden, zoals:

Soms

huidirritatie (jeuk, pijn) op de plek waar de crème is aangebracht

Zelden

maagdarmklachten
gebrek aan eetlust
klachten die lijken op griep (hoofdpijn, spierpijn, vermoeidheid)

Krijgt u last van ernstige of hevige klachten, raadpleeg dan een arts. Meer informatie over de mogelijke bijwerkingen kunt u nalezen in de bijsluiter.

Heeft imiquimod wisselwerkingen met andere medicijnen?

Er zijn geen specifieke geneesmiddelen waarmee imiquimod een wisselwerking heeft. Gebruikt u verder nog medicijnen op de huid of heeft u pasgeleden medicatie op de huid gebruikt? Overleg dan met een arts of dat gevolgen heeft voor uw behandeling met imiquimod.

Mag ik dit middel gebruiken als ik zwanger ben of borstvoeding geef?

Zwangerschap: het is niet vastgesteld dat de werkzame stof imiquimod een negatieve invloed heeft op de zwangerschap of op het ongeboren kind. U kunt dit medicijn gebruiken in overleg met een arts. Vermeld het altijd als u zwanger bent of als u op korte termijn zwanger wilt worden.

Borstvoeding: het is niet bekend of de werkzame stof imiquimod overgaat in de moedermelk. Gebruik dit medicijndaarom uitsluitend in overleg met een arts als u borstvoeding geeft.

Vruchtbaarheid: medicijnen met imiquimod voor op de huid hebben geen invloed op de vruchtbaarheid.

Gebruikt u dit medicijn voor de behandeling van genitale wratten, houd er dan rekening mee dat deze aandoening besmettelijk is. Het virus dat de wratten veroorzaakt, wordt doorgegeven via onbeschermde seks. Vrijen met een condoom helpt de verspreiding van het virus tegen te gaan.

Let op: crème met imiquimod kan een condoom of pessarium aantasten waardoor het onbetrouwbaar wordt. Was de crème daarom van de geslachtsdelen voordat u een van deze barrièremiddelen gebruikt. Gebruik eventueel een aanvullend anticonceptiemiddel om een ongewenste zwangerschap te voorkomen.

Kan ik bij gebruik van imiquimod autorijden, alcohol drinken en alles eten of drinken?

Autorijden: bij het gebruik van de crème kunt u gewoon deelnemen aan het verkeer. De kans op bijwerkingen die uw rijvaardigheid beïnvloeden is zeer klein. Krijgt u toch last van klachten als duizeligheid of slaperigheid, dan kunt u beter geen autorijden.

Alcohol: er worden geen speciale adviezen gegeven wat betreft het gebruik van alcohol. Sterke drank heeft geen invloed op de werking dit medicijn en lokt ook geen bijwerkingen uit.

Voeding: u hoeft geen rekening te houden met speciale voedingsadviezen. De werkzame stof imiquimod reageert niet op specifieke voedingsmiddelen. U kunt gewoon uw normale eetpatroon aanhouden.

Kan ik zomaar stoppen met dit middel?

U kunt altijd stoppen met het gebruik van dit geneesmiddel. U hoeft het medicijn niet af te bouwen. Als u stopt met het gebruik van de crème voordat de kuur is afgelopen, kunnen uw klachten wel blijven bestaan of sneller terugkeren. Overleg met een arts als u het gebruik van imiquimod crème eerder wil stopzetten.

Welke medicijnen bevatten imiquimod?

De werkzame stof imiquimod is het hoofdbestanddeel van de medicijnen:

Aldara
Bascellex
Zyclara

Bronnen:

Apotheek.nl (z.j.). Imiquimod, geraadpleegd op 8 november 2018, op https://www.apotheek.nl/medicijnen/imiquimod#!

Farmacotherapeutisch Kompas (z.j.). Imiquimod, geraadpleegd op 8 november 2018, op https://www.farmacotherapeutischkompas.nl/bladeren/preparaatteksten/i/imiquimod#samenstelling

Geneesmiddeleninformatiebank.nl (z.j.). BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR DE GEBRUIKER Bascellex 50 mg/g crème imiquimod, geraadpleegd op 8 november 2018, op https://www.geneesmiddeleninformatiebank.nl/ords/f?p=111:3::SEARCH:NO::P0_DOMAIN,P0_LANG,P3_RVG1:H,NL,120768