Metformine
Wat is metformine?
De werkzame stof metformine heeft een bloedsuikerverlagend effect. Daarnaast verminder dit geneesmiddel de eetlust en heeft het invloed op de eisprong. Medicijnen op basis van metformine zijn verkrijgbaar in de sterktes 500 mg, 750 mg, 800 mg en 1000 mg. Dit geneesmiddel is receptplichtig. U heeft een doktersrecept nodig om dit medicijn te bestellen bij een apotheek.
Waar wordt metformine voor gebruikt?
Artsen schrijven medicijnen met metformine voor bij diabetes type 2 en bij een verminderde vruchtbaarheid.
Diabetes type 2
Diabetes mellitus type 2 is een vorm van suikerziekte waarbij de spieren en lever minder gevoelig zijn voor het hormoon insuline. Hierdoor worden de suikers uit de voeding niet goed opgeslagen. De suikerspiegel in het bloed neemt als gevolg daarvan toe. Een te hoog bloedsuikergehalte geeft klachten als dorst, wazig zicht, vermoeidheid en veel plassen. Daarnaast kan een hoge bloedsuiker de bloedvaten en organen beschadigen. Op lange termijn kan dat leiden tot ernstige complicaties zoals blindheid, hartaandoeningen en nierproblemen.
Metformine zorgt ervoor dat de lever en de spieren beter reageren op insuline. Hierdoor wordt er meer suiker opgeslagen en daalt het bloedsuikergehalte. Dit medicijn remt ook de eetlust en kan daardoor helpen bij het afvallen. Een gezond gewicht is voor patiënten met diabetes type 2 belangrijk.
Verminderde vruchtbaarheid
Als er iets mis is met de eisprong, daalt de kans op een zwangerschap. Deze vorm van verminderde vruchtbaarheid kan onder andere het gevolg zijn van PCOS (polycysteus ovariumsyndroom), een aandoening waarbij de eierstokken vergroeid zijn. De werkzame stof metformine verhoogt de kans op een eisprong en helpt op die manier de kans op een zwangerschap te vergroten.
Hoe gebruik ik het middel?
In welke vormen is de werkzame stof verkrijgbaar? Dit geneesmiddel is verkrijgbaar als normale tablet en als tablet met een gereguleerde afgifte. Neem de tabletten in zonder te kauwen. Als u het medicijn inneemt tijdens de maaltijd heeft u minder kans op maagdarmklachten.
Hoeveel mag ik ervan innemen? Een arts bepaalt hoeveel metformine u moet innemen. De algemene richtlijnen voor de dosering zijn als volgt:
Bij diabetes type 2
- Volwassenen: twee- tot driemaal daags 500 mg of 850 mg.
- Kinderen vanaf 10 jaar: eenmaal daags 500 mg of 850 mg.
Na 10 tot 15 dagen stapt u meestal over op een onderhoudsdosering die wordt bepaald door een arts. Bij verminderde vruchtbaarheid wordt de dosering bepaald door een arts.
Dit geneesmiddel is niet bedoeld voor kinderen jonger dan 10 jaar. Kinderen vanaf 10 jaar mogen alleen de gewone tablet gebruiken. Tabletten met gereguleerde afgifte zijn voor deze leeftijdsgroep niet geschikt.
Hoe vaak mag ik het gebruiken? U hoeft dit geneesmiddel meestal maar een of twee keer per dag in te nemen.
- Slikt u de tablet met gereguleerde afgifte eenmaal per dag, doe dat dan bij voorkeur in de avond.
- Slikt u de normale tablet eenmaal daags, dan kunt u dat het beste ’s ochtends doen.
- Als u tweemaal daags een tablet moet nemen, doe dat dan ’s ochtends en ’s avonds.
Hoelang mag ik het blijven innemen? Als uw diabetes goed onder controle blijft met behulp van dit middel, moet u het meestal langdurig blijven gebruiken. Een arts kan u hierover adviseren. Slikt u dit middel tegen verminderde vruchtbaarheid, dan vertelt een arts u hoelang u dit middel moet innemen.
Wat moet ik doen als ik een dosis ben vergeten? Een vergeten tablet kunt u alsnog slikken. Is het bijna tijd voor de volgende tablet? Sla de vergeten dosis dan over en ga verder met het normale schema. Neem geen dubbele dosis om de vergeten tablet in te halen.
Wat zijn mogelijke bijwerkingen?
Als u behandeld wordt met metformine, kunt u te maken krijgen met bijwerkingen, zoals:
Vaak
- Maagdarmklachten en/of verlies van eetlust. Deze bijwerkingen treden met name in het begin van de behandeling op en nemen daarna af.
Soms
- hoofdpijn
- duizelig
- vermoeidheid
- wazig zicht
Zelden
- overgevoeligheidsreacties
Zeer zelden
- Melkzuuracidose, een ernstige bijwerking waarbij de zuurgraad van het bloed verandert. Een melkzuuracidose kan leien tot een coma. Zoek direct medische hulp als u plotseling last krijgt van misselijkheid, braken, diarree, buikpijn, snelle ademhaling en bewustzijnsverlies.
In de bijsluiter staat meer informatie over de mogelijke bijwerkingen.
Heeft metformine wisselwerkingen met andere medicijnen?
De werkzame stof metformine heeft een wisselwerking met onder andere:
- Insuline en andere glucoseverlagende medicijnen (bij diabetes);
- Plastabletten (diuretica);
- Bepaalde medicijnen tegen astma;
- Ontstekingsremmende pijnstillers (NSAID’s);
- Antistollingsmiddelen, zoals acenocoumarol en fenprocoumon;
- Bepaalde medicijnen tegen hiv en hepatitis C;
- Vandetanib (een middel tegen kanker).
Overleg met een arts als u deze medicijnen wil combineren met metformine. In de bijsluiter staat een volledig overzicht van de mogelijke wisselwerkingen.
Mag ik dit middel gebruiken als ik zwanger ben of borstvoeding geef?
Zwangerschap: dit geneesmiddel wordt niet aangeraden aan zwangere vrouwen of vrouwen die op korte termijn zwanger willen worden. Heeft u diabetes, dan is het wel belangrijk dat uw suikerspiegel onder controle blijft. Een arts kan daarvoor een ander geneesmiddel voor adviseren. Gebruikt u dit medicijn bij verminderde vruchtbaarheid, dan is het in ieder geval belangrijk dat u een zwangerschap uitsluit voordat u dit middel gaat innemen. Stop met het gebruik van metformine zodra u zwanger bent. Overleg met een arts over het gebruik van dit medicijn.
Borstvoeding: de werkzame stof metformine kan, voor zover bekend, gebruikt worden door vrouwen die borstvoeding geven. Dit geneesmiddel heeft geen schadelijk effect op zuigelingen. Houdt u zich wel altijd aan de aanbevolen dosering.
Vruchtbaarheid: het gebruik van metformine heeft, voor zover bekend, geen negatieve invloed op de vruchtbaarheid. Dit medicijn stimuleert de eisprong bij vrouwen. Houd er rekening mee dat metformine niet wordt aanbevolen aan zwangere vrouwen.
Kan ik bij gebruik van metformine autorijden, alcohol drinken en alles eten of drinken?
Autorijden: metformine kan in combinatie met een ander bloedglucoseverlagend medicijn (zoals insuline) een lage bloedsuiker (hypo) veroorzaken. Hierdoor kunt u last krijgen van klachten als trillen, wazig zicht en duizeligheid. Rijd geen auto als u last heeft van deze klachten. Zorg ervoor dat u druivensuiker of suikerklontjes in de auto heeft liggen. Deze suikers kunnen de klachten snel opheffen als u een hypo krijgt tijdens het autorijden. Controleer uw bloedsuiker voordat u gaat autorijden.
Alcohol: alcohol kan ernstige bijwerkingen (melkzuuracidose) uitlokken. Drink geen of slechts zeer beperkt alcohol zolang u behandeld wordt met dit geneesmiddel. Meer informatie hierover kunt u vinden in de bijsluiter.
Voeding: neem dit geneesmiddel bij voorkeur in tijdens de maaltijd. Dit helpt maagdarmklachten te voorkomen. Lijdt u aan diabetes, dan is het belangrijk dat u zich houdt aan de voedingsadviezen van een arts of (diabetes)verpleegkundige.
Kan ik zomaar stoppen met dit middel?
Als u stopt met het gebruik van dit medicijn, kan de suikerspiegel in het bloed weer gaan stijgen. Overleg daarom met een arts als u dit geneesmiddel niet langer wil gebruiken.
Welke medicijnen bevatten metformine?
De werkzame stof metformine is het hoofdbestanddeel van de volgende medicijnen:
- Glucient
- Metformine
Bronnen:
Apotheek.nl (z.j.). Metformine, geraadpleegd op 14 november 2018, op https://www.apotheek.nl/medicijnen/metformine#!
Farmacotherapeutisch Kompas (z.j.). Metformine, geraadpleegd op 14 november 2018, op https://www.farmacotherapeutischkompas.nl/bladeren/preparaatteksten/m/metformine#samenstelling
Geneesmiddeleninformatiebank.nl (z.j.). Metfocell 500 mg, filmomhulde tabletten, geraadpleegd op 14 november 2018, op https://www.geneesmiddeleninformatiebank.nl/ords/f?p=111:3::SEARCH:NO::P0_DOMAIN,P0_LANG,P3_RVG1:H,NL,112560