Als de prostaat vergroot is maar verder weinig klachten veroorzaakt, zal de arts kiezen voor een afwachtend beleid. Dit betekent dat u onder controle blijft bij de uroloog. Deze arts volgt dan uw PSA-waarde op en controleert ook regelmatig de omvang van de prostaat. Deze behandelmethode wordt ‘waakzaam afwachten’ genoemd. Zolang de klachten niet te veel hinder veroorzaken, hoeft er dus niets te gebeuren. Heeft u wel veel last van plasklachten door een goedaardige prostaatvergroting, dan zijn er verschillende behandelingsopties. U kunt bijvoorbeeld medicatie krijgen. Maar u kunt ook geopereerd worden aan de prostaat.
Medicatie
Bij een medicamenteuze behandeling van prostaatklachten schrijven artsen vaak eerst een zogenaamde alfa 1-blokker voor. Medicatie uit deze groep ontspant de gladde spieren in de urinebuis en de prostaat. Hierdoor kan de urine wat vlotter door de plasbuis stromen. Geneesmiddelen die tot de alfa 1-blokkers behoren, zijn bijvoorbeeld alfuzosine, doxazosine en tamsulosine. Zijn de klachten na zes weken nog steeds niet verbeterd, dan heeft het geen zin om de medicatie verder te nemen.
Een andere soort medicatie die wordt gebruikt bij de behandeling van een goedaardige prostaatvergroting is de 5-alfa reductaseremmer. Medicatie uit deze groep laat de prostaat enigszins krimpen. Daardoor neemt de beknelling van de plasbuis wat af en verminderen de plasklachten. Meestal wordt het geneesmiddel samen met een alfa 1-blokker voorgeschreven. Geneesmiddelen uit de groep 5-alfa reductaseremmers zijn bijvoorbeeld finasteride en dutasteride. Ook hier geldt: verminderen de klachten na enkele weken niet, dan kunt u het middel beter niet blijven gebruiken. Medicatie tegen een prostaatvergroting kan ook bijwerkingen veroorzaken, al ondervindt niet iedereen die het middel gebruikt daar hinder van. Bijwerkingen van alfa 1-blokkers zijn bijvoorbeeld maag-darmklachten en hoofdpijn. Bijwerkingen van 5-alfa reductaseremmers zijn onder andere erectieproblemen en minder zin in seks.
Operatie
Een chirurgische ingreep wordt overwogen als medicatie niet voldoende helpt tegen de prostaatklachten. Een prostaatoperatie wordt meestal uitgevoerd door een instrument via de plasbuis in te brengen. Van daaruit wordt prostaatweefsel verwijderd door middel van wegbranden, laseren of verdampen. Zo ontstaat er meer ruimte voor de plasbuis en kan de urine beter doorstromen. Soms wordt de ingreep via de buikwand uitgevoerd. Na de operatie duurt het nog enkele weken voordat het effect optimaal is. De meeste mannen merken na drie maanden dat de plasproblemen verdwenen zijn. Een prostaatoperatie heeft doorgaans geen gevolgen voor het erectievermogen. Bij mannen die voor de operatie al last hadden van erectieproblemen kunnen deze klachten echter wel iets verergeren. Wel houden de meeste patiënten na de ingreep last van een zogenaamd droog orgasme: er wordt geen sperma meer geëjaculeerd. Dat komt doordat de zaadvloeistof door de ingreep voortaan niet meer naar de plasbuis, maar richting de blaas stroomt. Het sperma wordt dan uitgeplast. Dit is verder onschadelijk, maar heeft wel gevolgen voor de vruchtbaarheid. Heeft u nog een kinderwens, dan is het aangewezen om dit voor de ingreep te bespreken met de uroloog.
Alternatieve behandelingen
Naast reguliere medicatie zijn er ook tal van natuurlijke (voedings)middelen die een gunstig effect op de prostaat zouden hebben. De meest genoemde alternatieve middelen voor prostaatklachten zijn:
- Zaagpalmblad (Serenoa repens);
- Afrikaanse pruim (Pygeum Africanum);
- Afrikaanse aardappel (Hypoxis rooperi);
- Tomaat;
- Pompoenpit(olie);
- Brandnetel.
Er zijn ook preparaten verkrijgbaar die sommige van deze (of andere) middelen combineren.
Leefstijlveranderingen
Een gezonde levensstijl kan niet voorkomen dat de prostaat groter wordt. Het zorgt er echter wel voor dat u minder hinder ondervindt van de prostaatklachten. Ook kan een aangepaste levensstijl andere aandoeningen voorkomen of verminderen die op hun beurt weer plasklachten veroorzaken. Denk aan overgewicht, diabetes en constipatie (verstopping). Enkele tips voor een gezonde(re) levensstijl:
- Drink minstens 1,5 maar bij voorkeur 2 liter per dag. Sommige mannen denken dat ze minder vaak moeten plassen als ze minder vocht innemen. Maar te weinig drinken verhoogt het risico op blaasontsteking en verstopping, waardoor u net vaker naar het toilet moet;
- Drink overdag voldoende, maar drink bij voorkeur niets meer vanaf twee uur voor het slapengaan. Zo hoeft u 's nachts minder vaak te plassen;
- Een gezond voedingspatroon met veel groenten, fruit en vezels helpt constipatie (verstopping) te voorkomen;
- Let op uw gewicht. Probeer af te vallen als u te zwaar bent. Overgewicht kan plasklachten veroorzaken maar speelt ook een grote rol bij het ontstaan van diabetes type 2;
- Beweeg voldoende. Het verbetert uw conditie en verhoogt de weerstand. Bovendien helpt beweging om overgewicht te voorkomen of aan te pakken. U hoeft echt niet elke dag naar de fitness. Een wandeling in de buitenlucht, tuinieren of een stukje fietsen is ook prima;
- Train uw bekkenbodemspieren. Als deze erg slap zijn, kan dat bijdragen aan plasproblemen zoals incontinentie (urineverlies). De huisarts kan u oefeningen aanleren die de bekkenbodemspieren versterken, of u doorverwijzen naar een bekkenbodemkinesitherapeut;
- Alcohol en cafeïne prikkelen de blaas. Laat sterke drank en koffie dus liever achterwege;
- Stel het plassen niet te lang uit.
