HPV en genitale wratten: waarom vaccinatie ook op latere leeftijd nuttig kan zijn

Wat is HPV en wat zijn genitale wratten?

• HPV (humaan papillomavirus) is een verzamelnaam voor meer dan 100 virustypes. 
• Bepaalde types kunnen aanleiding geven tot genitale wratten. 
• Andere types verhogen het risico op diverse vormen van kanker, waaronder baarmoederhalskanker. 
• Vaak ruimt het lichaam het virus zelf op, maar niet altijd. 

Genitale wratten zijn goedaardige, maar soms hardnekkige huidafwijkingen rond de geslachtsdelen of de anus. Ze zijn besmettelijk en kunnen emotioneel belastend zijn. 

Behandelingsopties voor genitale wratten

Volgens Soa Aids Nederland zijn er verschillende behandelingen mogelijk. Geen enkele behandeling biedt de garantie dat de wratten nooit terugkomen, omdat het virus in het lichaam aanwezig kan blijven. Veelgebruikte opties zijn: 

• Crèmes of lotions voorgeschreven door een (huis)arts (bijvoorbeeld met imiquimod of podofyllotoxine). 
• Bevriezen (cryotherapie) waarbij de wratten met vloeibare stikstof worden verwijderd. 
• Wegbranden of wegsnijden in sommige gevallen, uitgevoerd door een arts. 

Soms verdwijnen wratten spontaan binnen enkele maanden tot een paar jaar. Toch kiezen veel mensen voor behandeling om klachten en besmettelijkheid te verminderen. 

HPV-vaccinatie: ook voor volwassenen?

Het HPV-vaccin maakt deel uit van het nationaal vaccinatieprogramma voor jongeren, maar ook volwassenen kunnen er soms baat bij hebben. 

• Het vaccin beschermt tegen HPV-types die genitale wratten veroorzaken (type 6 en 11) en tegen types die bepaalde kankers kunnen veroorzaken (type 16 en 18). 
• Bij volwassenen die reeds met HPV in contact kwamen, is het effect beperkter. Het vaccin kan een bestaande infectie niet genezen. 
• Toch kan vaccinatie helpen om toekomstige infecties met andere HPV-types te voorkomen. 
• Kleinere studies suggereren dat het vaccin ook bij volwassenen een beschermend effect kan hebben, maar bijkomend onderzoek is nodig om dit volledig te bevestigen. 

Het is dus geen garantie, maar het kan zeker overwogen worden in overleg met een arts. 

Waarom HPV-vaccinatie belangrijk is voor mannen én vrouwen

• Vrouwen lopen risico op baarmoederhalskanker en andere HPV-gerelateerde kankers. 
• Mannen kunnen HPV oplopen en doorgeven, en soms zelf klachten ondervinden zoals genitale wratten of anuskanker. 
• Door vaccinatie en behandeling wordt niet alleen de eigen gezondheid beschermd, maar ook die van (seksuele) partner(s) door de kans op overdracht te verkleinen. 

Waar kun je terecht voor hulp bij genitale wratten

Wie last heeft van genitale wratten of vragen heeft over HPV, kan terecht bij: 

• Dokteronline is een online zorgplatform waar u betrouwbare informatie en behandelingsopties vindt; 
• De huisarts; 
• SOA-klinieken, zoals de GGD in Nederland, seksuele gezondheidsklinieken in het Verenigd Koninkrijk, Gesundheitsämter in Duitsland en CeGIDD-centra in Frankrijk. 

Vergeet veilige seks niet

Ongeacht vaccinatie of behandeling blijft veilige seks, zoals het gebruik van condooms, een belangrijke manier om uzelf en (seksuele) partner(s) te beschermen tegen HPV en andere soa’s. Dit verkleint het risico op besmetting en draagt bij tot een gezonde en verantwoorde seksuele beleving. 

Besluit

HPV en genitale wratten komen vaker voor dan men denkt. Hoewel het vaccin vooral wordt aanbevolen aan jongeren, kan het in bepaalde situaties ook voor volwassenen nuttig zijn. Behandelingen bestaan uit zowel lokale middelen als medische ingrepen, maar het blijft belangrijk om realistische verwachtingen te behouden: het virus kan terugkeren. 

Veiligheid blijft altijd de hoogste prioriteit. 

Samen met Dokteronline vinden we het juiste traject dat aansluit bij uw specifieke situatie.