- Stoppen met roken
Stoppen met vapen: waarom het even uitdagend is als stoppen met roken
Geschreven door: Redactie
Laatste wijziging:
Vapen is de afgelopen tien jaar bijzonder populair geworden. Waar het aanvankelijk vooral jongeren aantrok met zoete smaken en kleurrijke ontwerpen, merken we dat het gebruik inmiddels ook is doorgedrongen tot oudere generaties. Steeds meer 40-plussers gebruiken e-sigaretten, vaak met het idee dat dit een minder schadelijk alternatief voor roken is. Toch tonen onderzoeken aan dat vapen zeker niet onschuldig is en in sommige gevallen zelfs meer nicotine kan bevatten dan een traditionele sigaret. Stoppen met vapen blijkt even moeilijk te zijn als stoppen met roken. In dit artikel leest u welke lichamelijke en psychologische mechanismen een rol spelen en welke stappen kunnen helpen om te stoppen.
Nicotine is een krachtige stof die rechtstreeks inwerkt op het beloningssysteem van de hersenen. Het veroorzaakt een korte piek in dopamine, waardoor u een gevoel van focus of ontspanning ervaart. Langdurig gebruik verandert echter de manier waarop uw hersenen reageren op dopamine.
- Dopamine: speelt een rol in het beloningssysteem en draagt bij tot het ontstaan van een vapegewoonte.
- Cortisol: kan de stressreactie beïnvloeden, wat bij sommigen angstgevoelens kan versterken.
- Slaap: nicotine verstoort de diepe slaap, wat een impact heeft op herstel en energie.
Onderzoek toont aan dat naast dopamine ook glutamaat en GABA betrokken zijn bij nicotineverslaving. Deze stoffen spelen een rol in beloning, motivatie en ontwenningsverschijnselen. De precieze werking is complex en wetenschappers benadrukken dat hier nog bijkomend onderzoek naar nodig is.
Gewoontegedrag en triggers
Vapen is niet alleen een lichamelijke afhankelijkheid, maar ook een gewoonte die verweven raakt met het dagelijks leven. Veel mensen koppelen hun vape aan vaste momenten, zoals:
- Tijdens het autorijden;
- Na het eten;
- Bij koffie of alcohol;
- Tijdens stressvolle werkzaamheden.
Voor veel 40-plussers spelen deze gewoontetriggers vaak al tientallen jaren een rol vanuit het roken. Daardoor voelt het stoppen met vapen niet alleen als lichamelijke ontwenning, maar ook als het doorbreken van diepgewortelde routines.
Van jongeren naar oudere generaties
Hoewel jongeren aanvankelijk de grootste groep vapers vormden, merken we dat het gebruik zich inmiddels uitbreidt naar oudere leeftijdsgroepen.
- In Engeland steeg het aantal vapers van 65 jaar en ouder van 2,1 % naar 3,7 % in tien jaar tijd.
- In de Verenigde Staten gebruikt ongeveer 2 % van de 45–64-jarigen e-sigaretten.
- In Nieuw-Zeeland neemt het gebruik toe in bijna alle leeftijdsgroepen, met uitzondering van 75-plussers.
Uit internationale onderzoeken blijkt dat e-smoken niet langer enkel een fenomeen bij jongeren is. Steeds meer mensen ouder dan 40 gebruiken de e-sigaret als alternatief voor tabak of om te proberen te stoppen met roken. Toch ervaren sommige 40-plussers dat het stoppen met vapen minstens zo uitdagend is als eerdere pogingen om te stoppen met roken.
De vicieuze cirkel van vapen en stress
Veel mensen grijpen naar hun vape op stressvolle momenten. Het lijkt dan verlichting te bieden, maar in werkelijkheid werkt nicotine dit effect vaak tegen.
- Stress of onrust triggert de behoefte om te vapen;
- Nicotine zorgt voor kortstondige ontspanning;
- Zodra het effect uitwerkt, kunnen stress en onrust toenemen.
Zo ontstaat een vicieuze cirkel: vapen lijkt een oplossing, terwijl het op lange termijn de spanning net kan vergroten.
Hoe kunt u succesvol stoppen met roken?
Stoppen met e-sigaretten of dampen is een uitdagend proces dat vaak meer vraagt dan kleine gewoonteveranderingen. Veel mensen hebben baat bij professionele begeleiding, aangezien dit de kans op succes aanzienlijk vergroot.
Mogelijke strategieën zijn:
- Medische begeleiding: een arts kan advies geven over geschikte methoden en hulpmiddelen. Bij Dokteronline werken artsen samen om passende ondersteuning te bieden.
- Nicotinevervangende therapieën: pleisters, kauwgom of zuigtabletten kunnen helpen ontwenningsverschijnselen te verminderen.
- Psychologische ondersteuning: gedragstherapie of coaching kan helpen om gewoontetriggers en stressmomenten beter te doorbreken.
- Ondersteuning uit de omgeving: steun van partner, familie of lotgenoten kan extra motivatie bieden.
Kleine zelfhulpstrategieën (zoals ademhalingsoefeningen) kunnen ondersteunend werken, maar begeleiding door een professional maakt het traject doorgaans veiliger, effectiever en vergroot de kans op blijvend stoppen.
Conclusie
Stoppen met vapen is geen kwestie van louter wilskracht. Het gaat om het doorbreken van zowel lichamelijke afhankelijkheid als diepgewortelde gewoonten. Voor 40-plussers komt daar vaak de lange geschiedenis van roken bij, waardoor de uitdaging aanzienlijk kan aanvoelen. Toch is stoppen mogelijk. Stoptober biedt een krachtige aanleiding om bewust te kiezen voor een gezonder leven.
Een bewuste stap naar een gezonder leven begint bij het juiste stopmoment – en daarbij staat Dokteronline voor u klaar.