Pierwszym krokiem przy bólu jest usunięcie jego przyczyny. Warto też być aktywnym, nawet jeśli coś boli, ale nie należy się przeciążać.
Bierz lek przeciwbólowy w odpowiednio wysokiej dawce i regularnie. Dzięki temu łatwiej kontrolować ból.
Gdy poczujesz poprawę, możesz stopniowo wracać do codziennych zajęć.
Niektóre leki są łatwo dostępne bez recepty i każdy je zna. To np. paracetamol i słabsze dawki niektórych NLPZ, jak ibuprofen, diklofenak czy naproksen.
Leki przeciwbólowe trzeba brać w odpowiedniej dawce, a w zależności od czasu działania można je stosować kilka razy dziennie.
Jeśli ból nie mija przez kilka dni albo zwykłe leki bez recepty nie pomagają, najlepiej skonsultować się z lekarzem.
Lekarze stosują tzw. drabinę analgetyczną WHO przy leczeniu ostrego i przewlekłego bólu nocyceptywnego:
Krok 1: Najpierw paracetamol w odpowiedniej dawce. U zdrowych dorosłych to 3 razy dziennie po 1000 mg.
Przy ostrym bólu mięśni i stawów najpierw paracetamol lub miejscowo krem, maść albo żel z NLPZ.
Krok 2: Jeśli paracetamol nie wystarcza, można sięgnąć po NLPZ (diklofenak, ibuprofen lub naproksen). Trzeba brać pod uwagę stan zdrowia pacjenta. Niektóre osoby powinny unikać tych leków, np. z cukrzycą, chorobami nerek czy serca. Czasem można wybrać zastrzyk. W razie potrzeby można połączyć NLPZ z paracetamolem, żeby wzmocnić efekt. Gdy ból się zmniejszy, warto stopniowo odstawiać leki przeciwbólowe.
Krok 3: Tramadol. To słabo działający opioid. Można go łączyć z paracetamolem i NLPZ, jeśli sam tramadol nie wystarcza. Też tutaj warto stopniowo odstawiać leki, gdy ból ustępuje.
Krok 4: Silnie działające opioidy. Mogą być w tabletkach albo plastrach z substancją czynną.
Krok 5: Podskórne lub dożylne podanie silnych opioidów.
Przy niektórych rodzajach bólu zwykłe leki przeciwbólowe mogą nie działać, np. przy migrenie. Jeśli boli układ ruchu, lekarz może skierować do fizjoterapeuty.
Ból neuropatyczny leczy się zwykle lekami wpływającymi na przewodnictwo nerwowe. Takie leki czasem stosuje się też przy innych chorobach, jak padaczka czy depresja. Na efekty trzeba poczekać kilka dni lub tygodni. Są też inne opcje, jak blokada nerwu czy zastrzyki z kortykosteroidem. Skontaktuj się z lekarzem, jeśli podejrzewasz ból neuropatyczny.
Leczenie bólu psychogennego często obejmuje nie tylko leki, ale też wsparcie psychologiczne.
Leczenie bólu przewlekłego jest trudniejsze, bo duże znaczenie mają tu czynniki psychiczne. W takim bólu lekarz może być ważnym wsparciem, pomagać budować tolerancję i szukać rozwiązań. Poza lekami przeciwbólowymi można stosować leki tłumiące bodźce bólowe albo zwiększające tolerancję na ból. Taki ból często leczy się podobnie jak depresję. Skontaktuj się z lekarzem, jeśli masz taki rodzaj bólu.
