Choroby przenoszone drogą płci

Choroby przenoszone drogą płciową to choroby, którymi można zarazić się podczas kontaktów seksualnych bez zabezpieczenia (seks bez prezerwatywy). Patogeny (zazwyczaj bakterie, pasożyty lub wirusy) mogą występować w spermie, preejakulacie, wydzielinie pochwowej, błonach śluzowych, krwi, owłosieniu łonowym lub na skórze. Podczas stosunku są one przekazywane partnerowi.

Jakie są choroby przenoszone drogą płciową?

Choroby przenoszone drogą płciową są powszechne, szczególnie wśród osób mających wielu partnerów seksualnych. Młodzież poniżej 25. roku życia również jest bardziej narażona na ryzyko zakażenia. Do najczęstszych chorób przenoszonych drogą płciową należą:

• Chlamydia. Wywoływana przez bakterię Chlamydia trachomatis. Zakażenie może prowadzić do infekcji cewki moczowej, szyjki macicy, odbytnicy lub gardła;
• Rzeżączka. Powodowana przez bakterię Neisseria gonorrhoeae. Rzeżączka wywołuje zapalenia narządów płciowych, odbytu i/lub gardła;
• Kłykciny kończyste. Brodawki pojawiające się na lub wokół narządów płciowych i odbytu, wywoływane przez wirus HPV (ludzki wirus brodawczaka);
• Kiła. Choroba weneryczna zaczynająca się od owrzodzeń na narządach płciowych, wywoływana przez bakterię Treponema pallidum;
• Rzęsistkowica. Choroba wywoływana przez pasożyta, który może powodować zapalenie pochwy, cewki moczowej i pęcherza moczowego;
• Opryszczka narządów płciowych. Wirus opryszczki pospolitej (herpes simplex) osadza się w błonach śluzowych. Wirus ten pozostaje w organizmie na zawsze i może się ponownie uaktywnić pod wpływem czynników takich jak stres, menstruacja czy obniżona odporność;
• HIV. Ludzki wirus niedoboru odporności atakuje układ odpornościowy. Jeśli choroba nie jest leczona, może prowadzić do rozwoju AIDS. HIV przenosi się nie tylko przez niezabezpieczone kontakty seksualne, ale także przez kontakt z krwią, np. podczas używania zakażonych igieł;
• Infekcje narządów płciowych. Są to infekcje wywołane przez drożdże lub grzyby, takie jak Candida. Kobiety częściej cierpią na tę chorobę niż mężczyźni.

Większość chorób przenoszonych drogą płciową początkowo nie daje żadnych objawów. Czasami jednak w późniejszym stadium (po kilku tygodniach) pojawiają się dolegliwości. Objawy różnią się w zależności od choroby. Mężczyźni mogą mieć inne objawy niż kobiety. Oto kilka najczęstszych objawów chorób przenoszonych drogą płciową.

Objawy chorób przenoszonych drogą płciową u mężczyzn

• Ból, pieczenie podczas oddawania moczu;
• Wydzielina z cewki moczowej („ropny wyciek”);
• wędzenie, owrzodzenia lub brodawki na penisie, żołędzi i/lub odbycie;
• Ból jąder.  

Objawy chorób przenoszonych drogą płciową u kobiet

• Ból, pieczenie podczas oddawania moczu;
• (Zwiększona) wydzielina z pochwy, która wygląda lub pachnie inaczej;
• Swędzenie, owrzodzenia lub brodawki na wargach sromowych i/lub w pochwie lub odbycie;
• Krwawienie z pochwy po stosunku lub między miesiączkami;
• Ból w podbrzuszu.  

Problem z chorobami przenoszonymi drogą płciową polega na tym, że zazwyczaj powodują one niewiele objawów. Regularne testy pozwalają sprawdzić, czy jesteś zakażony.

Główną przyczyną zakażenia chorobą przenoszoną drogą płciową jest niezabezpieczony stosunek seksualny. Jeśli zdarzyło Ci się uprawiać seks bez prezerwatywy, warto wykonać test na choroby przenoszone drogą płciową. Można to zrobić u lekarza rodzinnego, ale dostępnych jest również coraz więcej testów do samodzielnego wykonania.

Jeśli masz objawy choroby przenoszonej drogą płciową, również warto się przebadać. Nawet jeśli używałeś prezerwatywy. Niektóre choroby przenoszone drogą płciową mogą być przenoszone przez skórę lub przedmioty, takie jak zakażony ręcznik. Zawsze wykonaj test na choroby przenoszone drogą płciową, jeśli okaże się, że Twój (były) partner jest zakażony.

Jeśli wynik testu jest negatywny, ale nadal masz objawy, skonsultuj się z lekarzem. Jeśli wynik jest pozytywny, rozpocznij leczenie jak najszybciej.  

Pamiętaj o okresie inkubacji chorób przenoszonych drogą płciową

Ważne jest, aby wiedzieć, że może minąć kilka tygodni, zanim patogen stanie się „widoczny” w teście na choroby przenoszone drogą płciową. Nie wykonuj testu zbyt wcześnie, ponieważ wynik może być wtedy niewiarygodny. W instrukcji testu do samodzielnego wykonania zazwyczaj podany jest ten tak zwany okres inkubacji chorób przenoszonych drogą płciową. Możesz również poprosić o poradę lekarza lub farmaceutę.  

Nieleczona choroba przenoszona drogą płciową może w dłuższej perspektywie powodować poważne dolegliwości. Na przykład chlamydia w późniejszym stadium może prowadzić do zapalenia jajowodów lub obniżonej płodności. Kiła może z czasem powodować poważne uszkodzenia narządów. A nieleczony HIV może przekształcić się w niebezpieczną chorobę AIDS.

Nie zwlekaj więc z wykonaniem testu na choroby przenoszone drogą płciową i w przypadku pozytywnego wyniku rozpocznij leczenie jak najszybciej. Nie warto odkładać leczenia, nawet jeśli (jeszcze) nie masz objawów. Choroba przenoszona drogą płciową nie ustępuje samoistnie!

Jakie leki stosuje się w przypadku chorób przenoszonych drogą płciową?

Choroby przenoszone drogą płciową są zazwyczaj dobrze uleczalne. Lekarze przepisują na przykład antybiotyki lub leki przeciwwirusowe, aby zabić patogeny. W większości przypadków choroba ustępuje, a Ty nie możesz już jej przenosić na innych. Znane leki na choroby przenoszone drogą płciową to na przykład:  

• Antybiotyki, takie jak azytromycyna, doksycyklina i cyprofloksacyna. Leki te zabijają bakterie powodujące chorobę przenoszoną drogą płciową. Są stosowane między innymi w leczeniu kiły i chlamydii;
• Leki przeciwwirusowe, takie jak acyklowir i imikwimod. Leki te hamują rozwój wirusa. Są stosowane na przykład w leczeniu HIV, kłykcin kończystych i opryszczki narządów płciowych;
• Leki przeciwgrzybicze, takie jak flukonazol i klotrimazol. Leki te zabijają drożdże, grzyby i ich zarodniki. Są przepisywane w przypadku infekcji narządów płciowych, takich jak Candida.

Leczenie chorób przenoszonych drogą płciową: ważne informacje

Leczenie chorób przenoszonych drogą płciową zazwyczaj odbywa się za pomocą leków na receptę. Recepta jest konieczna, ponieważ leki mogą powodować skutki uboczne i nie są odpowiednie dla każdego.

Skutki uboczne, które mogą wystąpić w niektórych przypadkach podczas stosowania leków na choroby przenoszone drogą płciową, to na przykład:

• Problemy żołądkowo-jelitowe;
• Nadwrażliwość skóry na promieniowanie UV;
• Bóle głowy;
• Zawroty głowy.  

Uwaga: jeśli okaże się, że jesteś zakażony chorobą przenoszoną drogą płciową, ważne jest, aby poinformować swojego partnera/partnerów. Ważne jest, aby oni również jak najszybciej się przebadali.

W przypadku zakażenia chorobą przenoszoną drogą płciową zaleca się powstrzymanie się od kontaktów seksualnych do czasu zakończenia leczenia i ustąpienia zakaźności. Po tym zawsze używaj prezerwatywy, aby zminimalizować ryzyko ponownego zakażenia.

Masz pytania dotyczące chorób przenoszonych drogą płciową lub ich leczenia? Lekarz lub farmaceuta może Ci pomóc.