Slaapproblemen: wat werkt echt?

Mogelijke oorzaken van slaapproblemen

Te vaak wakker worden, te vroeg ontwaken of moeite hebben om in slaap te vallen, zijn signalen van slecht slapen. Er is sprake van slapeloosheid wanneer deze klachten minstens drie keer per week voorkomen en overdag nadelige gevolgen hebben, zoals vermoeidheid of verhoogde prikkelbaarheid. Slaapproblemen kunnen uiteenlopende oorzaken hebben, waaronder:   

• Verkeerde slaapgewoonten: te laat naar bed gaan, overdag slapen, zware fysieke inspanning laat op de avond of onregelmatige slaaptijden.   
• Levensstijl: een onevenwichtig dieet, onvoldoende beweging, overmatige of late consumptie van cafeïne, roken en alcoholgebruik.   
• Pijn door ziekte of blessures: zoals hoofdpijn, botbreuken of artritis.   
• Menopauze: hormonale veranderingen kunnen bij veel vrouwen een verstoorde nachtrust veroorzaken.   
• Piekeren voor het slapengaan: in het donker, wanneer externe prikkels wegvallen, kunnen zorgelijke gedachten overheersen.   
• Stress en angsten: uit onderzoek blijkt dat stress en angststoornissen een aanzienlijke invloed hebben op het in slaap vallen en doorslapen.   
• Medicatie en ziekten: bepaalde geneesmiddelen en aandoeningen kunnen eveneens slaapproblemen veroorzaken.   

Het is essentieel om de oorzaak van (ernstige) slaapproblemen te identificeren, zodat een passende oplossing kan worden gezocht. Raadpleeg een arts om uw klachten te bespreken en mogelijke oplossingen te vinden. Levensstijlveranderingen, supplementen of medicatie kunnen bijdragen aan het verminderen van slapeloosheid.   

Hoe levensstijl kan helpen beter te slapen

Uw levensstijl heeft een aanzienlijke invloed op de duur en kwaliteit van uw slaap. Voeding, beweging en slaapgewoonten spelen hierbij een cruciale rol. Enkele praktische tips om uw slaap te verbeteren zijn:   

• Eet een gebalanceerd dieet: zorg voor voldoende groenten, fruit, volkoren granen, gezonde vetten en water. Vermijd roken, alcohol en cafeïne later op de dag. Drink niet te veel water vlak voor het slapengaan om nachtelijk toiletbezoek te vermijden.   
• Verbeter uw slaapgewoonten: ga elke dag op hetzelfde tijdstip naar bed en sta op hetzelfde tijdstip op. Gebruik de slaapkamer uitsluitend om te slapen en zet schermen een uur voor het slapengaan uit. Creëer een ontspannende routine voordat u naar bed gaat.   
• Beweeg voldoende: regelmatige lichaamsbeweging vermindert stress en bevordert de algehele fysieke en mentale gezondheid.   
• Doe ademhalingsoefeningen: deze helpen uw lichaam te ontspannen en uw gedachten tot rust te brengen.   

Indien deze tips niet voldoende helpen, kunnen supplementen of medicatie mogelijk uitkomst bieden. Het blijft echter belangrijk om de oorzaak van uw slaapproblemen te achterhalen. Supplementen en medicatie zijn bedoeld als tijdelijke ondersteuning en dienen onder begeleiding van een arts te worden gebruikt.   

Een betere en langere nachtrust met supplementen?

Supplementen kunnen bijdragen aan een betere of langere nachtrust. Overleg steeds met uw arts voordat u supplementen gebruikt, aangezien sommige supplementen een wisselwerking kunnen hebben met medicatie of bijwerkingen kunnen veroorzaken. Onderzoek suggereert dat bepaalde natuurlijke middelen de slaap kunnen verbeteren, zoals:   

• Melatonine: een hormoon dat de slaap reguleert en een belangrijke rol speelt in ons circadiaans ritme (bioritme). Overleg met een arts voordat u dit supplement gebruikt, omdat langdurig gebruik de natuurlijke aanmaak van melatonine kan onderdrukken.   
• Magnesium: een mineraal dat essentieel is voor diverse lichamelijke processen. Sommige studies tonen aan dat magnesium de slaapkwaliteit en -kwantiteit kan verbeteren.   
• Valeriaan: enkele kleinschalige onderzoeken suggereren dat valeriaan de slaapkwaliteit kan verbeteren en kan helpen om in slaap te vallen. Meer onderzoek is nodig om de langetermijneffecten en mogelijke bijwerkingen beter te begrijpen.   
• Glycine: een aminozuur dat de afgifte van serotonine stimuleert, wat het lichaam helpt te ontspannen en mogelijk de slaapkwaliteit verbetert. Verder onderzoek is nodig om het verband tussen glycine en slaap beter te begrijpen.   
• L-theanine: dit aminozuur kan helpen om angsten, stress en slaapproblemen te verminderen.   

Indien supplementen en levensstijlveranderingen niet het gewenste resultaat opleveren en u nog steeds (ernstige) slaapproblemen ervaart, bespreek uw klachten dan met een arts. Medicatie wordt enkel bij uitzondering voorgeschreven om ernstige slapeloosheid te behandelen. 

Welke medicatie helpt tegen slapeloosheid?

In bepaalde gevallen kan medicatie noodzakelijk zijn om slaapklachten tijdelijk te verlichten. Aangezien slaapmedicatie verslavend kan zijn, wordt het niet snel voorgeschreven. Bij ernstige slaapproblemen worden soms benzodiazepinen voorgeschreven. De voorkeur gaat uit naar kortwerkende middelen, zoals brotizolam, loprazolam, zolpidem of zopiclon. Deze worden slechts voor korte duur voorgeschreven, aangezien het therapeutische effect na twee weken afneemt. Een arts kan deze medicatie aanraden bij kortdurende ernstige slapeloosheid of wanneer slapeloosheid leidt tot ernstig disfunctioneren overdag. 

Hoe werken slaapmedicijnen?

De meeste slaapmedicijnen werken in op de hersenen, ontspannen de spieren, hebben een rustgevend effect en maken suf. Kortwerkende medicatie wordt voornamelijk gebruikt bij problemen met inslapen, terwijl langwerkende medicatie wordt voorgeschreven om door te slapen. Houd er rekening mee dat sufheid overdag een mogelijke bijwerking kan zijn. Bij slaapproblemen wordt eerst gekeken naar levensstijl en slaaproutine voordat medicatie wordt overwogen, vanwege het risico op verslaving en bijwerkingen.  

Wat zijn de meest voorkomende bijwerkingen?

Alle geneesmiddelen kunnen bijwerkingen veroorzaken, in meer of mindere mate. Afhankelijk van het type slaapmedicatie zijn de meest voorkomende bijwerkingen:   

• Sufheid (ook overdag);   
• Constipatie of diarree;   
• Duizeligheid;   
• Hoofdpijn;   
• Zwak voelen;   
• Vermoeidheid;   
• Buikpijn;   
• Opkomend maagzuur.   

Het gebruik van slaapmedicatie wordt afgeraden bij overgevoeligheid voor een van de bestanddelen.   

Wacht niet af met slaapproblemen

Heeft u last van slaapproblemen of zelfs ernstige slapeloosheid? Wacht niet af en zoek hulp bij een arts. Bij Dokteronline kunt u via een online vragenlijst uw klachten kenbaar maken en een passend behandelplan vinden. Een van onze aangesloten artsen beoordeelt uw aanvraag en helpt u de beste behandeling te vinden, met of zonder medicatie.